مقدمه :
وجودمسکن و سرپناه مهمترین رکن اساسی هر جامعه بشری می باشد ، امروزه رشد چشمگیری در ساخت و ساز در شهرها می بینیم .
آیا این ساخت و سازها همگی اصولی می باشند وا گر ساختمانی اصولی بنا نشود چه در اثر یک حادثه طبیعی و یا غیر طبیعی ، خسارت های جانی ومالی در پی خواهدداشت .
درمحیطهای آکادمیک همچون دانشگاه بیشتر به بررسی مسائل تئوریک می پردازند و لی در اجرا وعمل مسائل مختلف و متفاوتی مطرح است .
دوره کارآموزی فرصت مناسبی برای بکار گیری آموخته های تئوری در اجرای آشنایی و کسب تجربه می باشد .
معرفی پروژه :
پروژه ساختمانی 110 واحدی سازمان همیاری شهرداری های استان مازندران :
این واحد های مسکونی درحال ساخت ، واقع در کمربندی امیرکلا جنب ام ارآی بوده و شامل 2 بلوک شمالی و جنوبی در ساختمان های 7 طبقه در زمینی به مساحت 5400 متر مربع شروع به ساخت شده است.
البته 50 درصد( 2700 مترمربع ) از این زمین به احداث بنا اختصاص داده شده است .
این مجتمع بزرگ مسکونی دارای چندین فروشگاه وبانک و امکانات رفاهی دیگر بوده و یک لابی و سالن اجتماعات نیز برای این طرح در نظر گرفته شده است .
مطالعات ژئوتکنیک :
در ابتدا پس از پاکسازی زمین محل احداث ساختمان و تعیین بر پروژه محل گودبرداری را با رنگ ریزی مشخص می نمایند . سپس شروع به گودبرداری کرده وتا ارتفاع مورد نظر خاکبرداری می نمایند .
در این پروژه طبق آیین نامه مطالعات ژئوتکنیک انجام گرفته و پس از بررسی خاک محل و سطح نوسانات آب زیر زمینی ، نظر بر این قرار گرفت که برای کاهش سطح آب زیر زمینی از چاه های زهکش استفاده نمایید که در زیر فونداسیون این ساختمان ها چاه هایی به قطر 25 سانتی متر حفر شده است و در درون آن ها از سنگ های درشت دانه و مخلوط استفاده شده و سپس بر روی این چاه ها یک فیلتر ماسه تهیه شده و سپس بتن مگر را بر روی آن می ریزند .
هرگاه فشار آب منفذی و سطح آب زیر زمینی دچار افزایش گردیده بوسیله این چاه ها فشار را کاهش داده و آب را در کناره های ساختمان به سمت بیرون هدایت نمود.
فونداسیون پروژه:
سیستم پی این سازه به صورت پی نواری بوده و ارتفاع پی این پروژه 80سانتی متر
می باشد . پس از اتمام گودبرداری بوسیله رنگ ریزی محل قرار گیری بلوک های ساختمانی مشخص می شود . برای جلوگیری از ریزش خاک اطراف پی و قالب بندی پی ، از بلوک چینی استفاده شده است . برای این که بلوک های سیمانی در یک راستای موازی و یا در راستای رنگ ریخته شده قرار بگیرند و بوسیله ریسمان کار آن ها راتنظیم می کنند پس از دیورا چینی حد فاصل قسمت هایی که نیاز به بتن ریزی داشته به اتمام رسید . پس از پاکسازی محل ، شروع به ریختن بتن مگر ( بتن نظافت ) می کنند این بتن ریخته شده در کف پی بتنی است با عیار سیمان پایین ( عیار kg/m3 150) که جهت تراز بندی کف پی و همچنین محافظت بتن پی از رطوبت و جلوگیری ازتماس مستقیم فونداسیون با خاک استفاده می گردد .و ضخامت آن 10 سانتی متر می باشد . طبق نظر مشاوره و طراح از میلگردهای مختلف استفاده شده است . این میلگردها در دوشبکه اجرا شده و برای حفظ پوشش میلگردهای شبکه پایینی آجرهایی را در زیر میلگرد قرار می دهند ؛ طول میلگرد بعد ازخم باید بسته به نوع خم تقریبا 12 برابر قطر میلگرد باشد وبرای قطع کردن میلگرد ها از دستگاه برش وبرای خم کردن میلگرد ها از یک دستگاه که از یک پروفیل و دو میلگرد قوسی تشکیل شده بود ویا دستگاه خاموت زن استفاده شده است .
برای حفظ ارتفاع پی و اجرایی میلگردهای بالایی از یک سری میلگردهای خم شده به عنوان خرک استفاده می شود و خرک ها توسط سیم آرماتور به شبکه میلگرد های پایینی و بالایی بسته می شود.
از روی نقشه محل یکی از ستون ها را مشخص می کنند و میلگردهای مربوط به ریشه ستون را در بین میلگردهای پی قرار داده و انتهای آن را خم می زنند . برای این که ستون در راستای مستقیم قرار گیرد آن را طبق رابطه فیثاغوریث گونیا می کنند و ستون بعدی را اجرا می کنند . برای این که ستون ها د رآکس تا آکس یکدیگر قرار گیرند توسط ریسمان کار آن را در یک راستا قرار می دهند وقتی که ریشه ای تمام ستون ها در پی قرار داده شده و کار میلگرد گذاری به اتمام رسید . حال نوبت به ریختن بتن در پی می باشد . اما باید قبل از بتن ریزی کنترل آکس ها و کنترل طول خم و نوع خم میلگردها که طول خم باید طبق آیین نامه آبا ، بسته به نوع خم تقریبا 12 برابر قطر میلگردها باشد و بیرون ریختن نخاله ها از داخل فونداسیون که این کنترل باید قبل از بستن میلگردهای پی صورت گیرد ولی ممکن است که درحین یافتن میلگرد ، نخاله ها و زباله هایی وارد فونداسوین می شود که حتما باید خارج گردد چون اگر در حین بتن ریزی با بتن درگیر شود ایجاد فضای حالی در بتن شده و کاهش مقاومت بتن را به همراه خواهد داشت که این موارد بایدکنترل شود.
آب پاشی روی بتن مگر :
مقاومت بتن مگر در فونداسیون زیادچشمگیر نمی باشد بلکه برای جلوگیری تماس پی باخاک بستر می باشد . ولی لازم است که بتن مگر را آب پاشی کنیم زیرا آب موجود در بتن مگر توسط خاک بستر زیر آن جذب می شود و ممکن است باعث آسیب به آن بشود و یا موجب ترک وایجاد درز شود . به همین منظور با آب پاشی ، آب مورد نظر بتن را تامین می نماییم .
طرح اختلاط و بتن ریزی :
طرح اختلاط بتن به نسبت های اجزای بتن ، سیمان و آب و شن وماسه مربوط بوده تا طبق نظر طراح به مقاومت موردنظر بتن ( FC ) دست یابیم . این مصالح را با هم ترکیب
می کنیم در این پروژه طرح اختلاط به این گونه که در خلاطه متوسط ، 2 فرغون ماسه شسته و 1 فرغون شن یا درشت دانه و 1 فرغون سیمان و 3 تا 4 سطل آب ریخته شده و در زمان 2 تا 5/1 دقیقه با هم مخلوط می شوند . در هنگام بتن ریزی به صورت اتفاقی نمونه گیری می شود .و 5 نمونه موردنظر را تهیه کرده و پس از یک روز قالب های آن را باز می کنیم . بهتر است که قبل از نمونه گیری قالب را به خوبی چرب نموده تا در هنگام باز کردن نمونه آسیب نبیند ؛ سپس نمونه را در درون حوض آب قرار داده و در زمان 7 الی 28 روزه زیر جک قرار می دهیم و مقاومت آن ها را گزارش می کنیم .
امروزه صاحبنظران علم عمران معتقدند که هرچه مقدار درشت دانه بیشتر باشد می توان به مقاومت بیشتری دست یافت . زیرا این سنگ ها به طور ذاتی دارای مقاومت بالایی بوده و وقتی با سایر مصالح ترکیب می شود باعث بالا رفتن مقاومت بتن می شود. رعایت نسبت آب به سیمان هم بسیار حائز اهمیت می باشد چه بسا در ساختماهایی که در هر مترمکعب از عیار سیمان 600 استفاده کرده اند ولی به علت روانی زیاد بتن نتوانسته اند به مقاومت مورد نظر دست یابند. اسلامپ بتن نباید آنقدر سفت باشدکه نتواند به خوبی در بین
میلگرد ها حرکت کند و نتواند خلل و فرج های آن را پر کند و نه آنقدر روان باشد که مقاومت خود را از دست بدهد بهتر است نسبت آب به سیمان بین 5/0 تا 6/0 باشد.
پس از آماده سازی بتن مورد نظر با رعایت تمامی ضوابط ، حال موقع ریختن بتن در فونداسیون می باشد .
بهتر است که بتن ریزی ازقسمت انتهای کار آغاز شود و به سمت ابتدا سوق داده شود . بتن آماده شده توسط چرخ دستی از خلاصه حمل شده و از روی تخته های گذاشته شده از روی مسیرعبور کرده و بتن درمحل موردنظر ریخته می شود پوشش بتن بر روی فونداسیون به اندازه 5 سانتیمتر می باشد .
ارتفاع بتن ریزی در پی ها نباید بیش از 1 متر باشد ، بتن ریزی درلایه های 30 سانتی متر ریخته می شود و پس از ویبره کردن هر لایه ، لایه بعدی ریخته می شود ، ویبره باید به صورت عمودی در بتن قرار گیرد وزمان آن باید به گونه ای باشد تا در غیاب بتن را به سمت بالا نیاورد . زمان مناسب آن 3 الی 4 ثانیه می باشد . قطر سر ویبره دربتن ریزی پی وستون بزرگتر از بتن ریزی دردال و تیرها می باشد . اختلاف محل بتن ریزی در هنگام بتن ریزی نباید به گونه ای باشد تا دانه های بتن از هم دیگر جدا شوند .
ویبره :
ویبره مناسب باعث ایجاد خارج شدن هوا در بتن و نزدیک کردن ذرات و مصالح به یکدیگر می باشد . که این هوا به صورت حباب خارج می گردد . به ازای هر 1% هوای محبوس مقاومت بتن را در 5 تا 6% کاهش می دهد .
وجود هو.ا در بتن موجب کاهش درام بتن شده و پس از مدتی به خاطر تبخیر این هوا باعث ایجاد تخلخل در بتن می شود و علاوه بر آن پیوستگی بتن و وفولاد به خوبی به وجود نمی آید .
و گاهی همین حباب های هوا باعث ایجادترک ها روی سطح بتن می شود.
ویبره از یک خرطوم ویا سر مرتعش کننده که به یک موتور اتصال دارد و با ایجاد ارزش سبب تراکم بتن می شود ، قطر سر ویبره ها بر اساس نوع کاربری آن ها متفاوت می باشد .
نکاتی که باید در هنگام ویبره رعایت گردد به شرح زیر می باشد :
سر ویبره باید به صورت عمودی در داخل بتن قرار بگیرد.
مدت زمان ویبره بایدبه گونه ای باشد که به محض مشاهده حباب هوا روی سطح بتن ، ویبره متوقف گردد و ویبره نباید به گونه ای باشد که شیره بتن روی سطح آن انتقال یابد
در هنگام ویبره کردن به هیچ وجه سر ویبره نباید به میلگرد ها ضربه بزند ، زیرا ممکن است باعث جابجایی میلگردها در محل اصلی خود شود ودر اثر ضربه ممکن است ریز دانه و دو غاب دراطراف میلگردها تجمع شود و درشت دانه ها در اطراف آن پراکنده شود که این امر باعث کاهش مقاومت بتن در اطراف میلگردها می شود . به علت مشکلات اجرایی نمی توان از ابتدا تا انتهای کار را بتن ریزی مداوم انجام داد و به همین علت سطح مورد نظر را تقسیم بندی می کنیم . در زهای ایجاد شده باید مستقیم باشد و نباید به صورت شیب دار اجرا شود چون المان های برش به صورت 45 درجه قرار دارند وحدالمکان نزدیک ستون ها این درزها قرار نگیرد زیرا باعث ضعف مقاومتی می شود.
بهتر است قبل از بتن ریزی بر روی بلوک ها از نایلون استفاده شود تا بتن از قالب یا دیوار بیرون نزند و با خاک کناره دیوار در گیر نشود . پس از اتمام بتن ریزی در هر مرحله بوسیله ماله سطح صاف و صیقلی را ایجاد مینماییم .
عمل آوری و نگه داری بتن :
برای دستیابی به بتن با کیفیت خوب باید اقداماتی از قبیل مراقبت و نگهداری بتن انجام گیرد که می تو.ان بوسیله کنترل دمای بتن و آب مورد نیاز بتن به مقاومت مورد نظر دست یافت .
به علت عمل هیدارسیون در ترکیب آب با سیمان و افزایش دما ، بتن مقدار زیادی از آب خود را از دست می دهد و به همین دلیل در این پروژه با آب پاشی بر روی سطح بتن ، بتن راعمل آوری می کردند ، البته زمان نگه د اری بسته به نوع سیمان داردکه برای سیمان تیپ (I ) طبق آیین نامه ACI 7 روز می باشد .
ستون :
ستون عضوی عمودی است که بارهای تیرها و کف ها را به پی منتقل می کند و عضو فشاری محسوب می شود ،همان طور که بتن از مقاومت فشاری بسیار بالایی برخوردار است .
اما اگر تنش ناشی از بارگذاری از حد مقاومت فشاری بتن تجاوز کند ، احتیاج به میلگردگذاری ستون دارد وبرای جلوگیری از کمانش آرماتورهای طولی از خاموت های فولادی در ستون استفاده می کنیم ولی نباید قطر آن ها کمتر از 6 میلی متر باشد . ولی در مقاطع مربع و مربع مستطیل حداقل قطر میلگرد اصلی 14میلیمتر و قطر خاموت حداقل 8 میلیمتر می باشد . حداقل طول میلگرد در پی باید برابر یا 60 سانتر متر باشد و همچنین طول میلگرد وانتظار در طبقات باید یا 50 سانتی متر باشد .
میلگردهای انتظار ستون که از پی بیرون زده را بایدتوسط 4 عدد میلگرد به طول 44 سانتی متر چون ابعاد ستون می باشد بسته که به این میلگرد ها رامکا می گویند .
رامکا برای کنترل آکس ستون ها و کمک به بستن قالب ها می نماید و جهت حفظ پوشش بتن بر روی میگرد نیز می باشد . این نکته را باید درنظر داشت که آرماتورهای طولی باید در راستای آرماتورهای انتظار باشد و زاویه ای انحراف میلگردهای وصله در ستون ها برابر می باشد .
حال خاموت های ستون رادر فواصل مورد نظر قرار میدهیم . باید توجه داشت در نواحی که احتیاج به ایجاد ریشه های پاگرد در ستون می باشد آن ها را در ستون تعبیه نماییم .
بعد از آن قالب های چوبی رادر اطراف میلگردها قرار می دهیم و پشت بندها را با میخ به قالب متصل می کنیم . پشت بندها بدنه ای قالب جلوگیری میکند وسپس قالب راشاقول می کنیم به وسیله یک ریسمان کار دو عدد چوب هم اندازه ستون را شاقول می نماییم ، این گونه که یک چوب را به صورت افقی در قسمت بالایی قالب و دیگری را در قسمت پایینی قالب قرار می دهیم . بعد از آن ریسمان کار را از چوب بالایی رهامی کنیم انتهای شاقول باید دقیقا به چوب پایینی برسد ، برای این یک سطح ترازی ایجاد کنیم و ارتفاع تمامی ستون از کف تمام شده یکسان باشد از شیلنگ تراز استفاده می نماییم .
به طوری که ارتفاع کف تمام شده روی ستون 90 سانتیمتر بوده ما به صورت مبنا از یک ستون 90 سانتی متر بالا آمده و توسط گچ آن نقطه را علامت می زنیم بوسیله یک شیلنگ پلاستیکی سفید رنگ که در آن آب قرار دارد در یک سطح افقی در آن ستون به سکون در امد توسط گچ علامت می زنیم و این کد ارتفاعی مبنا هر یک از ستون های بنا شده و از آن ارتفاع به بعد ستون را اجرا می کنیم . برای حفظ شاقولی ستون و جلوگیری از پیچش آن از شمع های چوبی به صورت مورب استفاده شده و در زیر شمع ها گوه قرار میگیرد . اکنون ستون آماده بتن ریزی می باشد و بتن آماده شده توسط خلاطه را با سطل وارد ستون می کنند .