بعد از پایان جنگ جهانی اول شیوه ای جدید به نام «وهمگری» یا سوئالیسم تکوین یافت و ابتدا بر علم ادبی حکمفرما شد و واژه سورئالیسم را ابتدا آپولینز شاعر فرانسوی در 1917 به معنی لغوی «واقعیت برتر» آن هم در تفسیر یکی از نمایشنامه های خود به کار برد و این مکتب هنرهای تجسمی را در بر می گرفت و هنرمندان جدا شده از نهضت دادارا گرد خود آورده و بنای این مکتب مهم و رویا و تداعی آزاد و صور مکتوم در ضمیر ناهشیار است. و یکی از اهداف هنرمند یا شاعر این است که نیروی خیالی خود را با عقل و ارائه بیرون آورد و از قید و بند اجتماعی آزاد کند. از هنرمندان این دوره آرپ، جورجو اکیریکو، ماکس ارنست، کله، ماسون خوان میروه، پیکاسو و از هنرمندانی که بعدها این مکتب روی آوردند ماگریت، سالودوردالی جاکومتی پیکرتراش، تانگی، شاگال.
خصوصیات برخی از هنرمندان سورئال
ماکس تخیلی بی بند و مرز را در نقاشی هایش به کار می برد.
جانسون نقش های برانگیخته از ضمیر ناهشیار خود را بدون عقل و منطق ترسیم می‌کند.
تانگی: منظره های سرح آمیز و غیر زمینی را با تصویر موجودات عجیب غریب از موادی خمیری در لایتنی می سازد.
دالی: دنیای متنوعی دارد و با تضنن هنری و لوده گری ها ذهن جهانیان را پر ساختند.
ماگریت بلژیکی: از فعال ترین این هنرمندان کارهای برجسته می کرده.
کیریکو: تصویر افراد یا کودکانی هویت ناپذیر و شبیه به آدمک های جامه پوشیده را همراه با اشیایی که گویی برجا سنگ شده در فضاهای قالبی و برش خورده معماری های هندی و راستبر جایگزین می سازد. سایه هایی یکپارچه و هراس انگیز هگ نور می آفریند و انسان احساس کابوس زدگی می‌کند و حضور اشباحث پلید و نامرئی را گمان می برد.
سورئالیسم
شیوه هنری که از چندی پیش در میان اقوام مختلف جهان به چشم خورده و در سال 1924 به صورت نهفتی نودر آمد. با برخورداری از آزادی کامل و ارائه هرگونه تصویر یا کدائی نامانوس یا الهام و رویا و تجسم از خمیر ناخودآگاه کلا این مکتب با مکاتب دیگر فرق می‌کند . به طور یکه سوئالیسم با نظام کتب های دیگر به گونه ای قطع رابطه می‌کند. به همین خاطر مخالفین زیادی پیدا می‌کند. که می خواهند این مکتب را پوچ بخوانند و طردش کنند ولی بعد هنرمند در می یابد که زندگی و مخصوصاً زندگی روانی دو سطح جریان دارد. یکی معین و مشهود در خطوط و اجراء و دیگری که شاید پاره بزرگتر زندگی باشد پنهان به هم و نامعین. آدم مثل کوه یخ در زمان حرکت می‌کند. و تنها قسمتی از آن در بالای حد هشیار و هدف هنرمند سوئالیسم این است که قسمت زیره یعنی خمیر ناخودآگاه را کشف کند و برای اینکه از انواع سمبولیسم استفاده می‌کند. نظریه سورئال ها تا اعماق وجدان هنری اروپا و آمریکا نفوذ کرده.
گفته آندره برتون در مورد سورئالیسم: سورئالیسم خود کاری خالص روانی که منظور از آن عبارت است از افراد واقع اندیشه به طور اشخاصی یا مکتوب بهر نحو دیگر یعنی تصویر اندیشه. فارغ از هرگونه ضابطه عقلانی یا زیبایی شناسی.
امور رئالیسم برتر از رئالیسم یا حقیقیق تر و این نامی است که آپولونیز نویسنده فرانسوی در سال 1911 به آثارشاگال نقاش جوانی که به پاریس آمد. بود و سورئالیسم پس از جنگ جهانی اول به یک مکتب بلند آوازه بود گشت.
دراشاگال ممکن و ناممکن با هم در آویخته را اجرای کار هر کدام طبیعی است ولی طرز قرار گرفتن آنها در فضا طبیعی نیست. شاگال مناظر طبیعی را وصف نمی کند. بلکه طبیعت ذهنی و درونی که در آن دیروز و امروز و شدنی و بودنی داشته و خواسته در هم آمیخته است.