انواع بلبرینگ های غلتشی
به طو رکلی تمام بلبرینگهای غلتشی از دو عدد رینگ و مجموعه ای از اجزاء غلتده که در مسیر مشخصی داخل رینگها حرکت می کنند ، تشکیل شده اند . شکلهای استاندارد این اجزا شامل ساچمه ، رولر استوانه ای ، رولر سوزنی ، رولر مخروطی ، رولر بشکه ای متقارن و رولر بشکه ای نا متقارن می باشد همانند شکل 1.
(تصاویر در فایل اصلی موجود است)
همچنین اجزای غلتنده ، با قفسه ای مهار شده اند تا همواره فاصله انها ار هم ثابت مانده واز برخورد و تماس آنها جلوگیری شود. در رولبرینگهای سوزنی و رولبرینگهای کروی خود تنظیم بدون لبه برآمده (روی رینگ داخلی)، قفسه باید موقعیت مناسب محوردوران رولرها را نیز تضمین نماید . در بلبرینگهای قابل تفکیک ، قفسه ها وظیفه دیگری نیز دارند که نگه داشتن مجموعه اجزاء کنار هم می باشد . این امر باعث تسهیل در نصب ببرینگها می شود .
اکثراً رینگ هاو اجزاء غلتنده را از فولاد های کروم داری می سازند که توانایی سختی پذیری تامغز قطعه را داشته باشند . در بعضی موارد نیز از فولادهای سخت شونده سطحی استفاده می گردد. قطعات بیرینگهای غلتشی بزرگ ، مثل بیرینگهای مفصلی بزرگ ، از کونچ و تمپر کردن فولاد با قابلیت سختی پذیری سطحی ، تولید می شوند و فقط سطوح تماس سخت می گردند . در بیرینگهای ویژه که تحت بار ، سرعت ، حرارت و یا خوردگی بالایی کار می کنند از فولادهای مقاوم به حرارت یا فولادهای زنگ نزن به همراه پلاستیک ، سرامیک یا مواد مخصوص دیگر بنا به مورد کاربرد استفاده می شود .
قفسه های تولید شده به روش پرس کاری ورق معمولاً از ورقهای فولادی ساخته می شوند . البته در بعضی موراد ، از ورق برنجی نیز استفاده می گردد. قفسه های یکپارچه نیز از پلاستیک ، برنج ، آلیاژهای سبک یا فولاد و در بعضی موارد از آهن ژینتر شده (تف جوشی شده) یا از رزین فنولی با لایه های الیاف نخی ساخته می شوند .البته اکثراً قفسه های یکپارچه از مواد ترموپلاست تزریق شده در قالب ، خصوصاً از پلی امید تقویت شده با الیاف شیشه تولید می شوند .
(تصاویر در فایل اصلی موجود است)
انواع بلبرینگهای غلتشی باتوجه به طراحی وموارد کاربرد ، دسته بندی شده اند . مشخصه اصلی تمایز بین بیرینگهای شعاعی از بیرینگهای محوری ،راستای اعمال بار اصلی به آنها می باشد وهمچنین شکل اجزای غلتنده ، نشانه اصلی تمایز بین بیرینگها و رولبرینگها می باشد . مشخصه مهم دیگر جهات مهار شفت توسط بیرینگ غلتشی است . مثلاً آیا بیرینگ امکان جابجایی محوری به شفت می دهد؟ یا آیا بیرینگ اجازه حرکت زاویه ای به شفت می دهد تا بتواند خود را با انحراف شفت به هنگام دوران رینگها تطبیق دهد ؟
بلبرینگهای شعاعی
بلبرینگهای شیار عمیق
در این نوع بلبرینگها ، در هر رینگ یک شیار عمیق دایرهای با شعاعی برابر با شعاع ساچمه وجود دارد . به خاطر وجود همین شیار و ایجاد سطح تماس بالا بین ساچمه ها و رینگها ، این نوع بلبرینگها توان تحمل بارهای شعاعی زیاد به همراه نیروهای محوری را دارند به شکلهای 2 و 3 توجه شود .
شکل 4 نحوه مونتاژ ساچمه ها بین رینگها را نشان می دهد . در ابتدا فضای فضای خالی ناشی از خارج از مرکز قرار گرفتن رینگها نسبت به هم ، امکان قرار دادن ساچمه ها داخل رینگها را ایجاد می کند . لازم به ذکر است اندازه و تعداد ساچمه ها توسط معادلات مربوط و با توجه به الاستیسیته رینگها محاسبه می گردد . پس از قرار گیری تمامی ساچمه ها ، رینگ داخلی را در موقعیت هم مرکز با رینگ خارجی قرار می دهیم، سپس ساچمه ها را در فضای بین رینگها با فواصل مساوی مرتب می کنیم، در این حالت می توان قفسه را روی ساچمه ها مونتاژ نمود .
اکثراً در بلبرینگهای شیار عمیق از قفسه های دو تکه استفاده می شود ،این قفسه ها معمولاً از پرسکاری روق فولادی یا برنجی ساخته می شوند . نیمه های قفسه از دو طرف در بلبرینگ قرار گرفته و توسط پرچ یا خم کردن لبه های اضافی خار مانند روی آنها به هم متصل می گردند.
(تصاویر در فایل اصلی موجود است)
در برخی موراد از قفسه های پلاستیکی نیز استفاده می شود . در نمونه های پلاستیکی لبه های نگهدارنده قابل انعطافی تعبیه شده که به همین جهت به راحتی و با فشار می توان آن را داخل بلبرینگ و ساچمه چفت کرد . در بلبرینگهایی که کاربرد ویژه داشته باشند از قفسه های یکپارچه ای مشابه قفسه های دو تکه پرسی که ساچمه ها را ثابت می کنند استفاده می شود .قفسه های یکپارچه این نوع بلبیرینگها که برای کا در سرعت بالا طراحی شده اند ، می توانند توسط لبه های رینگ داخلی یا خارجی نیز در جای خود ثابت شوند . برای این نوع قفسه ها، باید لبه های رینگها سنگ زده شود .
به دلیل توانایی تحمل بارهای شعاعی و محوری ، اصطکاک کم و توانایی تحمل سرعتهای بالا ، بلبرینگها شیار عمیق کاربرد گسترده ای در صنایع مختلف پیدا کرده اند بلبرینگهای شیار عمیق دو ردیفه قابلیت تحمل بارهای خمشی را نیز دارند . بلبرینگها شیارعمیق دو ردیفه برای شفتهای کوتاهی که بخواهیم فقط از یک بلبرینگ در انتهای آن استفاده کنیم مناسب است.امروزه بلبرینگهای شیار عمیق با حفاظ فلزی شکل 5 یا مجهز به حلقه آب بندی پلاستیکی شکل 6 در حجم بسیار بالایی به کار می روند .
(تصاویر در فایل اصلی موجود است)
به دلیل وجود حفاظها یا حلقه های آب بندی ، داخل بلبرینگ ها پاکیزه مانده واین امر باعث افزایش عمر بلبرینگ می گردد. این بلبرینگ ها خصوصاً برای طراحی ماشینهای جمع و جود مناسب هستند زیرا دیگر نیاز به در نظر گرفتن فضایی برای نصب کاسه نمد جهت محافظت از بلبرینگ ها نمی باشد .
حفاظها با پرس کردن واشرهای فولادی داخل شیار مربوطه در رینگ خارجی و فرم دهی لبه پایین به صورتی که با لبه رینگ داخلی فاصله کمی داشته باشد روی بلبرینگ نصب می شوند . حلقه های آب بند از لاستیک یا واشر پلاستیکی که به یک حلقه فلزی جهت جا زدن چسبانده شده ساخته می شوند . لبه داخلی حلقه آب بندی فرم مخصوصی دارد تا بتواند روی لبه سنگ خورده رینگ داخلی بلغزد . این لبه به نحوی با سطح لبه رینگ یا حفاظ دار به صورت یک طرفه یا دو طرفه در بازار موجود می باشند . داخل بلبرینگهایی که در هر دو طرف ، حلقه آب بندی داشته باشند ،توسط تولید کننده به میزان لازم گریس تزریق می گردد و این میزان به نحوی در نظر گرفته شده است که تا پایان عمر مفید بلبرینگ ، نیازی به گریسکاری مجدد نباشد .
بلبرینگ های نوع S
بلبرینگهای با شیار عمیق که رینگ داخلی آنها دنباله داشته باشد را بلبرینگ نوع S می نامند . این طرح فقط برای بعضی از موارد خاص به کار می رود . در این نوع بلبرینگ به یک طرف رینگ داخلی ، یک رینگ قفل کن خارج از مرکز نصب می شود همانند شکل 7 و یا خود رینگ داخلی بلندتر طراحی شده و روی آن دو پیچ تنظیم تعبیه می شود شکل 8 . عموماً این نوع رینگها حلقه آب بندی لاستیکی دو طرفه داشته و حتی در مورادی اززبانه های نصب شده خارجی رینگ بیرونی به شکل کروی سنگ زده می شود تا با چرخش داخل محفظه چدنی یا فولادی مخصوص خود ، بتواند خود را با اشکالات احتمالی عدم تراز بودن شفت یا اشکال موقعیت قرار گیری بلبرینگ ،تطبیق دهد . این بلبرینگها عموماً درماشین آلات کشاورزی ، نوار نقاله ها و ماشین آلات ساختمانی به کار می روند .
بلبرینگهای شیار عمیق با شیار جازنی ساچمه ها
این نوع بلبرینگ در واقع نمونه اولیه بلبرینگهای شیار عمیق بدون شیار جا زنی می باشند . شکل 9و 10.
در یک طرف این بلبرینگ ها روی لبه هر دورینگ داخلی و خارجی شیارهایی تعبیه شده که از طریق این شیارها می توان براحتی ساچمه ها را داخل بلبرینگ جا زد. این بلبرینگ ها جهت تحمل بارهای محوری زیاد مناسب نمی باشند ، زیرا درآن صورت ساچمه ها از شیارهای جا زنی خارج خواهند شد . چون تقریباً به تمام بیرینگها بار محوری نیز وارد می شود ، بیرینگهای بدون شیار جازنی کاربردی بیشتری دارند .