حوزه آبخیز دریای خزر
این حوزه آبخیز که مساحت آن به 173،300 کیلومتر مربع می‌رسد، دارای شیب زیاد بوده و بیشترین اختلاف ارتفاع حوزه آبخیز‌های کشور را که بالغ بر 5500 متر است، به خود اختصاص داده است. در این محدوده سیزده رودخانه با مساحت حوزه آبخیز بیش از هزار کلیومتر مربع وجود دارد که رودخانه‌های ارس، سفیدرود، هراز و اترک از نظر وسعت حوزه آبخیز و ویژگیهای اقلیمی و تداوم آبدهی متفاوت از حوزه دیگر می باشند. رودهای فوق دارای حوزه آبخیز‌های کوهستانی وسیعی هستند و پوشش گیاهی غالب آنها جنگلی است.
دریای خزر و کشورهای ساحلی آن
دریای خزر که روس ها آن را کاسپین می نامند در واقع بزرگ ترین دریاچه جهان است که قبل از فروپاشی شوروی سابق سواحلش را تنها در دو کشور ایران و شوروی گستردانیده بود ولی پس از فروپاشی شوروی، کشورهای همجوار این دریا به بیش از5 کشور افزوده شدند. به همین نسبت نیز به دلیل نیاز شدید کشورهای تازه استقلال یافته دریای خزر، به عنوان یکی از منابع مهم نفت وگاز مورد توجه اساسی قرار گرفت.
اما متأسفانه کشور، ما به دلیل دارا بودن ذخایر عظیم نفت وگاز درجنوب خود، سالها از این دریا غفلت کرده است که خوشبختانه باید گفت: شرکت حفاری شمال با اقدام اخیر خود در امضای قرارداد با شرکت معتبر کاسل برای بهره برداری از منابع این دریا حرکت بسیار مهمی را آغاز نموده است.
تاریخچه استخراج نفت از دریای خزر
استخراج نفت دریای خزر از سالهای دور و قبل از شروع عملیات در جنوب ایران مورد توجه قرار گرفته بود و برای این منظور حتی قراردادی هم با روس ها برای استخراج نفت شمال کشور امضا گردید. اما هیچگاه این قرارداد عملی نشد.
دلایل این امر را شاید بتوان بی کفایتی دولتمردان خود فروخته شاهنشاهی و نیز کارشکنی روس ها دانست. اما در تمام این سالها، استخراج نفت از دریای خزر به عنوان آرزوی دیرینه صنعتگران ایرانی بوده است به همین دلیل در سال1373 پس از ساخت دستگاه حفاری ایران خزر توسط پیمانکار ایرانی و با مشارکت شرکت رامراپولا که به مدت5/3 سال به طول انجامید، این آرزوی دیرینه جامه عمل پوشانید.
دستگاه ایران خزر پس از ساخت، جهت راهبری و عملیات حفاری، تحویل شرکت ملی حفاری ایران گردید و کارشناسان ایرانی مبادرت به حفر دو حلقه چاه در آبهای کم عمق خزر نمودند که پس از مشخص شدن عدم وجود نفت قابل توجه در این عمق از دریای خزر، این دستگاه درحال حاضر توسط شرکت حفاری شمال درکشور ترکمنستان و توسط پرسنل ایرانی مشغول عملیات حفاری می باشد و سالانه مبلغ قابل توجهی ارز وارد کشور می کند.