دانلود تحقیق شیوه های مطالعه برای موفقیت در امتحان

مقدمه

مطالعه و کتابخوانی مانند هر کار فکری دیگری شرایط و اصولی دارد که اگر افراد آنها را مراعات کنند ، بازده کاریشان افزایش می یابد ، یادگیریشان وسیع تر و عمیق تر می‌گردد : دیرتر خسته می شوند و می توانند زمان بیشتری مطالعه کنند .

اصول حاکم برمطالعه ، بسیار ساده است اما بخاطر ساده بودن توجه چندانی به آنها نمی شود که بهترین راه حل برای این مسئله ، یادآوری آن اصول است . لذا در این کتاب تلاش می شود که به شکل سازماندهی شده به این اصول بپردازیم . البته فقط دانستن آنها کافی نیست ؛ بلکه  باید با تمرین و تکرار به آنها عمل کرد تا نتیجه لازم بدست آید .

برای سهولت کار ، اصول و شرایط حاکم بر مطالعه در قالب سه دسته تبیین می گردند:

1 اصول و شرایط مکان مطالعه

2 اصول و شرایط زمان مطالعه

3 اصول و شرایط کیفیت مطالعه

سپس به مباحثی پیرامون تند خوانی ، برنامه ریزی برای مطالعه و امتحان و توصیه‌هایی پیرامون موفقیت در امتحان اشاره می گردد .

اصول و شرایط مکان مطالعه

الف ) مکان مطالعه باید عاری از مزاحمتای محیطی باشد .

هر مطالعه یک جریان ارتباطی است که در آن پیام ( مطالب کتاب ) از متن پیام ( کتاب ) به گیرنده پیام ( خواننده کتاب ) منتقل می شود . هرگاه این جریان بدون هیچ عامل مزاحمی ایجاد گردد ، مطالعه مفید و موثر بوده و بازده خوبی خواهد داشت . اما گاهی این جریان در طی مسیرش ، توسط عومل مزاحم قطع می شود .

عوامل مزاحم محیطی بسیار زیادند . برخی از آنها عبارتند از :

تلویزیون ، صدای گریه بچه ،  صدای وسایل نقلیه که بیرون از محیط ما رفت و آمد می کنند ، تصاویر و عکسهایی که به اتاق مطالعه نصب شده و توجه ما را جلب می کنند و ...

به هر حال ، مکان مطالعه باید طوری باشد که کمترین مزاحمتهای محیطی را داشته باشد .

ب ) شرایط فیزیکی بدن در هنگام مطالعه

بهترین شرایط بدن در هنگام مطالعه ، آن است که مطالعه کننده روی صندلی بنشیند و میزی پیش روی خود داشته باشد تا بتواند فاصله مناسب چشم با کتاب که باید 28 تا 30 سانتیمتر باشد را تنظیم کند . در این حالت ستون مهره های مطالعه کننده طوری است که زود خسته نمی شود .

مطالعه به صورت خوابیده یا در حال قدم زدن ، استاندارد و کامل نیست . زیرا موجب خواب آلودگی و خستگی فرد می شود . البته کسانی که میز و صندلی در اختیار ندارند می توانند با استفاده از یک رحل قرآن که بسیار کم حجم و ارزان قیمت است مشکل را حل کنند . بطوریکه به یک پشتی تکیه نموده و کتاب را روی رحل قرار داده و مطالعه کنند .

ج ) نور مکان مطالعه

بهترین نور برای فضای مطالعه ، ترکیبی از نور زرد ( لامپ ) و سفید ( مهتابی ) است چرا که نور سفید وزرد هر یک به تنهایی چشم را خسته کرده و موجب می شود که مطالعه کنندخیلی زود دست از مطالعه بکشد و حتی در مورد برخی افراد ، موجب سردرد نیز می شود .

جهت تابش نور به کتاب باید از سمت چپ باشد و به همین دلیل پنجره کلاسهای درس را سمت چپ قرار می دهند .

همچنین زاویه تابش نور به کتاب و انعکاس آن به چشم باید 45 تا 60 درجه باشد .

د ) دمای مکان مطالعه

مطالعه در برخورد با دمای محیط ویژگیهای مشابه خواب را دارد همانطور که سرما و گرما ، مانع خواب راحت است و حرارتی متعادل لازم است تا انسان به خواب راحت برود . در مطالعه نیز به همین صورت است بطوریکه سرما و گرمای نامناسب محیط ، مانع  و مزاحم مطالعه خواهد بود و بهترین و موثرترین مطالعه ، در دمای متعادل صورت می گیرد .

اصول و شرایط زمان مطالعه

در خصوص شرایط زمان مطالعه مباحث عمده زیر را بایستی مدنظر قرار داد :

الف ) زمان مطالعه

مهمترین عامل در تعیین زمان مناسب مطالعه ، عامل فراموشی است . فراموشی بخشی از مطالب ، پس از هر مطالعه امری است طبیعی و علت اصلی آن تداخل مطالب آموخته شده با وقایع ، اتفاقات و خاطرات فرد است . بنابراین باید با انتخاب زمان مناسب برای مطالعه ، فراموشی را به حداقل رساند .

اغلب صاحبنظران معتقدند که مطالعه صبح [1] اول وقت ، مفید ترین مطالعه است .

چرا که فرد استراحت لازم را کرده و ذهن و بدن آمادگی لازم را برای جذب مطالب دارد.

عده ایی نیز با نگاه دقیق تر ، بر این اعتقادند که بهترین زمان برای مطالعه حفظ کردنی ، اول صبح و برای مطالب استدلالی ، وسط روز است .

البته پس از غذا حداقل به مدت نیم ساعت ، هیچ مطالعه ای نباید صورت گیرد . چرا که اولا یادگیری عمیق صورت نمی گیرد . ثانیاً : برای معده و اعصاب زیان آور است .

ب ) مدت مطالعه

مدت مطالعه بایدحداقل 15 و حداکثر 45 دقیقه باشد و بیشتر از 45 دقیقه ، مطالعه پیوسته مفیدنیست . روان شناسان معتقدند که انسان پس از 45 دقیقه مطالعه مستمر به فلات یادگیری ( تکمیل ظرفیت یادگیری ) می رسد . لذا یک استراحت کوتاه (حداکثر 10 دقیقه ) که با تنفس عمیق همراه باشد ، مفید است .

اصول و شرایط کیفیت مطالعه

الف ) مطالعه و شرایط هیجانی :

اکثر روان شناسان معتقدند که مطالعه در شرایط هیجانی شدید ( مثل خشم یا شادی و شعف بیش از حد و یا غم و اندوه ) خیلی مفید و کارآمد نیست .  لذا برای مطالعه ، احتیاج به یک حالت آرامش نسبی یا تعادل هیجانی است تا انسان در همه کارهای خود و بویژه مطالعه که یک کار فکری است موفق شود .

ب ) کیفیت مطلوب برای مطالعه :

چگونه کتاب بخوانیم تا یادگیری ما از کیفیت بالایی برخوردار شود . در این ارتباط رعایت اصول « پس ختام » بسیار مفید است « پ س خ ت ا م » یک اسم اختصاری است و هر حرف آن ناظر بر یکی از اصول و مراحل مطالعه است .

پ : پیش مطالعه

پیش مطالعه ، به معنای مطالعه کتاب ، به شکل روزنامه خوانی است . همانطور که مطالب روزنامه راخیلی سریع و گذرا می خوانیم ؛ مطالب کتاب را چه به منظور

شرکت در امتحان و چه به منظور شرکت در کلاس درسی یکبار روزنامه وار بخوانیم .

س : سوال

پس از مرحله سریع خواندن کتاب ، ما به سوالها و مطالب مهم کتاب پی می بریم و بواقع در ذهن ما سؤال ایجاد می شود .

خ : خواندن عمیق

بمنظور دستیابی به پاسخ سؤالاتی که درمرحله قبل در ذهن ما ایجاد شده است یکبار مطالب کتاب را عمیقاً مطالعه می کنیم .

خواندن در این مرحله بسیار عمیق تر و دقیق تر از مرحله پیش مطالعه است .

ت : تصویر سازی ذهنی

ا : از حفظ گفتن

پس از خواندن عمیق کتاب ، مطالب را ذهن خود مرور کرده و ازحفظ برای خود می گوئیم . این عمل فوائد بسیار زیادی دارد از جمله :

1 تصویر مطالب در ذهن ما نقش می بندد .

2 درهنگام از حفظ گفتن  به آنچه نیاموخته ایم و ضعف داریم پی می بریم و آنها را دوباره می خوانیم .

3 شرکت در جلسه امتحان را از قبل ، تمرین می کنیم . از آنجایی که ما در جلسه امتحان ، کاری جز از حفظ نوشتن مطالب انجام نمی دهیم ، لذا از حفظ گفتن همان مطالب ، قبل از شرکت در جلسه امتحان ، موجب می شود که جلسه امتحان برای

وضعی عادی و طبیعی داشته باشد و ما با اضطراب بسیار کمی در جلسه حاضر شویم.

م : مرور

ما معمولاً هنگام مطالعه ، زیر برخی مطالب مهم را خط می کشیم یاعلامت گذاری می کنیم و یا حتی بعضاً یادداشت بر می داریم . در مرحله مرور ، فقط به مطالعه این نوع مطالب پرداخته و به نکات برجسته و درشت نوشته شده ، نقشه و غیره دقت می کنیم. مرور ، ما را از مطالعه مجدد کل کتاب بی نیاز می کند .

بنابراین در این روش ، برای انجام کامل مطالعه و یادگرفتن کل مطالب کتاب ، ما سه مرتبه کتاب را مطالعه می کنیم . بار اول به صورت روزنامه وار ، بار دوم به صورت عمیق و بار سوم مطالب مهم را مرور می کنیم .

در خصوص مطالبی که تاکنون به آنها اشاره گردید تذکر چند نکته لازم و ضروری است :

1 اگر چه ممکن است در روزهای اول که این اصول را رعایت می کنید ، قدری احساس کندی و خستگی کنید ولی مطمئن باشید که ادامه روش فوق ، موجب تسریع در مطالعه شما و بهتر شدن یادگیری و در نهایت موفقیت شما ، خواهد شد .

2 مطالب ذکر شده شرایط ایده آلی برای مطالعه است . بویژه برای کسانی که مسئله وقت برای آنها مهم است و نمی خواهند وقت آنها صرف تکرار مطالعه مطالب شود . لذا رعایت کامل اصول و شرایط مطالعه لازم و مهم است امااین بدان معنا نیست که تا شرایط فوق حاصل نشده نباید مطالعه کرد . بلکه نقش مطالعه آنقدر مهم است که هرگاه فرصتی دست می دهد باید مطالعه کرد .

تند خوانی

دقت و فرصت در عرصه مطالعه ، از موضوعات مهمی است که اکثر دانش آموزان و دانش جویان را حریصانه و مشتاقانه بدنبال فراگیری فنون و تکنیکهای تند خوانی سوق داده است و این نیاز ، بستری را فراهم کرده که متاسفانه برای جذب دانش آموزان علاقمند  بازارهای کاذبی نیز ایجاد شده است .

بخش اصلی مبحث تند خوانی به رعایت اصول حاکم بر مطالعه که قبلا به آن اشاره گردید ، مربوط می شود . در واقع اگر شخص ، در مکان مناسب مطالعه کند بطوری که عوامل مزاحم محیطی مختلف او وادار به تکرار مطالعه پاراگرافها و سطرهای کتاب ننموده و توجه او رابه خود جلب و از مطالعه منحرف نکند ، طبیعی است که به سرعت مطالعه شخص افزوده خواهد شد .

بخش دیگری به کاستی های ناشی از خطای دید مربوط می شود . به این صورت که در هنگام مطالعه ، بسیار اتفاق می افتد که ما پس از پایان یک سطر به جای رفتن به سطر دیگر به اول همان سطری که خوانده ایم بر می گردیم و پس از خواندن تا وسط سطر پی می بریم که اشتباه کرده ایم . لذا برای جلوگیری از این خطا ، حتما باید با انگشت سبابه خطها را دنبال کنیم و برای ورق زدن از دست دیگرمان استفاده کرده و به سرعت ورق بزنیم تا در مطالعه وقفه ای ایجاد نشود .

بخش دیگری که آموزشگاههای تندخوانی روی آن تاکید زیادی دارند مربوط به توسعه میدان دید می شود که با کمی تمرین امکانپذیر می گردد .

بخش دیگری که آموزشگاههای تند خوانی روی آن تاکید زیادی دارند مربوط به توسعه میدان دید می شود که با کمی تمرین امکانپذیر می گردد .

برای این تکنیک کافیست بدانیم که افسران راهنمایی و رانندگی ، تلفنچی ها ، ماشین نویسها ، گویندگان خبر ، تندخوانان طبیعی و ناخواسته هستند . افسران راهنمایی و رانندگی با یک نگاه به پلاک ماشینی که به سرعت دور می شود، شماره آن را که یک عدد چند رقمی است می بینند و تلفنچی ها نیز با یک نگاه ، یک شماره تلفن چند رقمی را می بینند . رمز موفقیت آنان در این است که به جای رقم خوانی ، عدد خوانی کنند . لذا برای تند خوانی نیز بایدبجای کلمه  خوانی ، جمله خوانی کرد . همانطور که ماشین نویس نیز  این کار را می کند و یا یک نگاه به متن اصلی ، یک جمله از آن را خوانده و تایپ می کند . گوینده خبر نیز با یک نگاه به متن اصلی خبر ، یک جمله کامل و گاهی حتی یک خبر را می خواند .

برای یادگیری این تکنیک ، می بایستی به جای خواندن کلمات کتاب به صورت آرام ، در یک نگاه یک جمله کامل را خواند . طبیعی است با تمرین و ممارست میدان دید فرد مطالعه کننده وسعت پیدا می کند و پس از چندی به سرعت مطالعه اش افزوده خواهد شد .

شاخص مهم و موثر دیگر در فرآیند تندخوانی ، علاقه و انگیزش است . کاملا مشهود است که اگر مطلبی را با بی میلی و بی رغبتی بخوانیم ، سرعت و پیشرفتی نخواهیم داشت .  اما اگر با انگیزه و علاقه سراغ مطلبی برویم به سرعت آن را مطالعه خواهیم کرد .

برنامه ریزی برای مطالعه

با توجه به اصول و شرایطی که تاکنون گفته شد بهتر است در برنامه ریزی برای درس خواندن  در طول سال تحصیلی ، نکات زیر مدنظر قرار گیرد :

[1] - در کتاب آداب تعلیم و تربیت حدیثی از حضرت رسول اکرم (ص) نقل شده است که : « مطالعه در صبح اول وقت بسیار خوب است چرا که ما از خداوند خواسته ایم نعمت و برکت را در این وقت قرار دهد . »