1-1-1- بیان موضوع وپرسشهای اصلی تحقیق:
صنعت خودروی کشور درشکل اعم آن وشرکت ایران خودروبصورت اخص،درراستای پاسخگوئی به نیازهای روزافزون بازار داخلی، ناگزیر به گسترش در همه ابعاد بوده است، توسعه کمی وکیفی دراین صنعت موجب افزایش چشمگیر سهم آن درتولید ناخالص ملی گردیده است وتنوع استفاده مواد درآن باعث ایجاد گستره عظیمی ازصنایع جنبی درکشور شده است، حاصل این رشد ایجاد شرکتی با ابعاد ایران خودرو بوده است که بیش از صدشرکت را درحوزه های افقی وعمودی درزیرمجموعه خود جا داده است، چرخه اقتصادی وگردش نقدینگی دراین شرکت درچند سال اخیر بگونه ای بوده است که آنرا در رأس صد شرکت برتر کشور از نظر درآمد قرارداده است ، افزایش تنوع محصولات ، بمیزان ده نوع سواری تولیدی ، اشتغال بیش از 20هزار نفر دراین واحد تولیدی، وابستگی بیش از 1000 شرکت داخلی ازنظر عرضه مواد به این شرکت ، ارزبری مواد اولیه خارجی بمیزان چند میلیارد دلار درسال، سرمایه گذاری درابعاد بسیار وسیع،روی آوری بسمت صادرات محصولات وایجادخطوط تولیدی درکشورهای خارجی حضورمؤثروتعیین کننددربازارسرمایه وبورس اوراق بهادار تهران وشاخصهای اساسی دیگر،جملگی موجب گردیده است که این شرکت جایگاه ویژه ای رادرصنعت کشوربه خوداختصاص دهد
اینک باتوصیف انجام شده فوق درمورد شرکت ایران خودرو، بدیهی است که روشهای دستیابی به میزان نیاز نقدینگی دردوره های کوتاه مدت یکساله ونحوه تامین آن ازمنابع داخلی وخارجی ، مستلزم دراختیار داشتن الگوی مناسب واصولی ومتکی به تئوریها ودانش روز میباشد تا براساس آن موضوع مدیریت تامین مالی و پس از آن مدیریت گردش وجوه ، به نحو مناسب صورت پذیرد، زیرا تامین وتدارک منابع مالی مورد نیاز درچنین ابعاد گسترده ای بدون استفاده از نگرشهای علمی ازیکسو وبکارگیری ابزار و مدلهای کارآمد واصولی ازسوی دیگر امکان پذیر نمیباشد لذا در تحقیق پیشنهادی باعنایت به اینکه مدل مورد ارائه در دوبخش مدلهای حمایتگر و مدلهای اصلی ازیکسو به بررسی کارپایه های نحوه دستیابی به میزان نقدینگی موردنیازجهت تحقق برنامه بهینه تولید وسایرجنبه های نیازنقدینگی میپردازدوازسوی دیگرمدل اصلی تامین نقدینگی براساس حداقل سازی هزینه تامین آن را ارائه می نماید ، لذا دستیابی به پاسخ سئوالهای ذیل ، بعنوان محورهای اساسی انجام آن محسوب میگردد:
الف- سئوالهای اصلی واساسی تحقیق:
1- براساس ساختارسرمایه شرکت،چه میزان نیاز مالی را میتوان ازطریق ایجاد بدهی تامین نمود وتاچه میزان میتوان تامین آنرا ازطریق سهامداران انجام داد؟
2- ازچه روشهایی میتوان درجهت تامین منابع مالی با فرض بحداقل رسیدن هزینه تامین آن استفاده نمود؟
3- تاثیرعوامل بازارسرمایه وانتظار ذینفعان تاچه میزان برروشهای تامین مالی شرکت دردوره های کوتاه مدت مالی مؤثر است وتاثیرات آنها راچگونه باید در ترکیب روشهای تامین مالی لحاظ نمود؟
4- نقش مدیریت ریسک درجهت ایجاد ترکیب بهینه مالی ومدیریت انجام آن درراستای بحداقل رسانیدن هزینه ها، چگونه است؟
5- روشهای موجود تامین مالی مورد استفاده آیا ازکارآمدی لازم برخوردار میباشند وآیا هزینه های مربوطه رابحداقل میرسانند؟
ب - سئوالهای فرعی تحقیق:
1- نوسانات نرخ ارزهای معتبر بین المللی دارای چه تاثیری برروشهای تامین مالی میباشند؟
2- نرخ بازده سرمایه ونقش آن درایجاد شرایط مناسب برای پوشش هزینه های تامین مالی چگونه است؟
3- نقش مصونیت سازی نرخ ارز(Hedging) درروشهای تامین مالی از بازارهای پولی بین المللی چگونه باید درنظر گرفته شود؟
4- نقش یک برنامه ترکیب بهینه تولید براساس محدودیتهای محیطی وداخلی شرکت وشرایط بازار ازجنبه مسائل عرضه وتقاضا چگونه دربرنامه ریزی تامین بهینه مالی درنظر گرفته میشود؟
5- هزینه تامین سرمایه و نقش آن در تعیین ترکیب بهینه تامین مالی چیست؟
2-1-1- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:
باتوجه به نقش محوری صنعت خودرو دربخش صنعت کشور وگسترش روزافزون این صنعت درکلیه ابعادتولیدی،اشتغال زائی ،ایجاد صنایع جانبی وخدمات ،بحث تامین مالی ودستیابی به سازوکارها ی مناسب انجام آن دراین صنعت ازاهمیت ویژه ای برخوردار گردیده است،متنوع بودن بخشهای تشکیل دهنده این صنعت ازیکسو وسرمایه بر بودن تجهیزات وخطوط تولیدی وسهم بالای ارزش مواد درقیمت تمام شده محصولات تولیدی آن ازسوی دیگر موجب گردیده است تا نیاز نقدینگی این صنعت در سطحی بسیار کلان قرارگیرد ولذا تامین وتخصیص چنین حجم بالائی ازنقدینگی، مستلزم طراحی روشهای مناسب وکارآمد ومنطبق با شرایط و مختصات باراز سرمایه در محیط اقتصادی فعالیت آن میباشد تانسبت به تامین بهینه نقدینگی موردنیاز ومصرف اقتصادی آن درصنعت خودروسازی اطمینان لازم کسب گردد و انجام مدیریت در این شرکت باتکیه بر آن با سهولت ودقت اطمینان بیشتری صورت پذیرد.
باعنایت به دلائل وزمینه مشروحه فوق ، این تحقیق درارتباط با طراحی مدل مناسب جهت دستیابی به میزان نیاز به نقدینگی وهمچنین ساختارهای مناسب مدیریت تامین مالی دراین شرکتها وبویژه شرکت ایران خودرو بااتکاءبه پایه های علمی و دارای قابلیتهای کاربردی درشرایط فعالیت صنعت خودرو سازی صورت خواهد پذیرفت که باتوجه به شرایط عینی مرتبط با نارسائیها وکاستیهای قابل ملاحظه موجود ، قطعاً دارای پیامدها ونتایج مفید و راهگشا وکارسازی خواهد بود.
3- 1-1- فرضیات تحقیق:
باعنایت به موضوع این تحقیق که بصورت ” طراحی وآزمون مدل بهینه برای ترکیب محصولات وساختار مالی درشرکت ایران خودرو” درنظرگرفته شده است، طرح فرضیات بعنوان پایه وبنیان تحقیق دارای موضوعیت چندانی نخواهدبود، زیرا آنچه که این پژوهش بدنبال دست یافتن به آنست ، برمبنای فرضیات موجود دراین شرکت شکل گرفته و تحقق یا عدم تحقق آن درمحیط یادشده مورد اثبات قرار میگیرد، لذا توجه و دقت لازم دراین که این فرضیات بعنوان محورهای کلیدی تحقیق محسوب میگرددضروری میباشدلذاباتوجه به مطالب ذکرشده درخصوص عدم ضرورت درنظرگرفتن فرضیات تحقیق در قلمرو انجام تحقیق که شرکت ایران خودرو میباشد، فرضیات این تحقیق که ازطریق آزمون مدلهای موردطراحی درشرایط اجرائی شرکت موردبررسی وپیاده سازی قرارمیگیرد و نیازی به اثبات آنها ازطریق بررسیهای آماری نمیباشد،به شرح زیر تعریف میگردد:
فرضیه اول : ترکیب بهینه تولید درشرایط فعلی تولید درشرکت ایران خودرو ،ترکیب مناسبی نیست، دراین زمینه قصد برآنست که ازطریق زیربنای تئوریک به یک ترکیب مناسب تولید دست یافت تاازطریق مقایسه آن با وضع موجود ، صحت فرضیه به اثبات برسد یا بعبارت دیگرازطریق انجام آزمونهای لازم درمحیط اجرائی موجودبه این نتیجه بتوان دست یافت که وضعیت موجود،وضعیت مناسبی هست ویا نیست؟ ونهایتاً حاصل پژوهش به طراحی یک مدل علمی پیشنهادی درزمینه ترکیب مناسب وبهینه تولید باهدف حداکثر نمودن سود میرسد.
فرضیه دوم: ساختار موجود روشهای تامین مالی شرکت ایران خودرو موجب بحداقل رسیدن هزینه مالی نمیشود
دراین ارتباط نیز این پژوهش بااستفاده از مبانی تئوریک موجود درزمینه ابزارهای تامین مالی وهزینه تامین سرمایه ازطریق ایجاد بدهی ویاسایر روشهای موجود دیگر، به این نتیجه میرسد که این فرضیه ازطریق ارائه یک پیشنهاد اصولی ومعقول ومقرون بصرفه، به یک مدل مناسب تامین مالی باهدف بحداقل رسیدن هزینه آن میرسدکه صحت کارآئی آن از طریق آزمون فوق درشرایط محیط اجرائی شرکت ایران خودرو به اثبات میرسد بدیهی است که دراین ارتباط با توجه به شرایط ریسک موجود وبازارهای مالی وپولی داخلی وخارجی ازیکسو وهمچنین وضعیت بازده سرمایه درشکلهای مختلف کاربردآن درشرکت ایران خودرو به مؤلفه ها ومتغیرهای اساسی جهت دستیابی به روشهای مطلوب تامین مالی دست می یابد تا ازاینطریق مدیریت شرکت با استفاده از نتایج آن ، نگرشهای خودرا هرچه بیشتر اصولی وعلمی نماید، بعبارت دیگر هدف پژوهش دراین زمینه، القاء ایده به مدیریت درخصوص لزوم استفاده بیشتراز روشهای علمی میباشد.
4-1-1- موضوع واهداف تحقیق
همانگونه که درمقدمه اشاره گردید، این تحقیق کوشش مینماید ، درزمینه ترکیب بهینه محصولات وروشهای تامین منابع مالی ،و ایجاد ساختار ومدلهای مناسب انجام وتحقق آن ،پژوهش وبررسیهای لازم را بعمل آورد تا براساس کسب شناخت دقیق ازماهیت ومیزان نیازهای موجود صنعت خودرو سازی،بااتکاء بر مبانی دقیق وعلمی وعینی ازیکسو و بررسی روند ونحوه انجام آن درشرکتهای خودروسازی معتبر دنیا وتطبیق شرایط خودرو سازی کشور با شرایط مذکور از سوی دیگر، فرآیند مدیریت تامین مالی مناسب طراحی گردد وروشهای تامین نقدینگی را بافرض مرتفع نمودن اشکالات ونارسائیها وکاستیهای موجود پیشنهاد نمایدوضمناً اثبات نماید که درصورت استقرار فرآیند پیشنهادی ، دستیابی به اهداف علمی وکاربردی تامین بهینه نقدینگی صورت خواهد پذیرفت، با این توصیف موضوع وهدف این تحقیق طراحی روشهای بهینه تامین مالی وتخصیص مناسب آن به عملیات وفعالیتها وبعبارت دیگرطراحی ساختار مالی درشرکت ایران خودرو بمنظور جایگزینی روشهای مناسب وعلمی وکارآمد با روشهای کهنه وغیرکارآمد ونارسای فعلی میباشد.
بعبارت دیگر ، باتوجه به هماهنگیهای بعمل آمده با مدیریت شرکت ایران خودرو دراین زمینه، هدف دروهله اول بررسی نارسائیها وکاستیهای موجود درروشهای مورد استفاده فعلی میباشدکه ازطریق بررسی وپژوهش دروضعیت موجود انجام میپذیرد و پس از دستیابی به ناکارآمدی احتمالی آن ، نسبت به پیشنهاد یک مدل مناسب آزمون شده اقدام میگردد ونهایتاً ماحصل این پژوهش ارائه یک الگوی علمی به مدیریت شرکت درزمینه مدیریت تامین مالی خواهد .
5 -1-1-روش اجرای تحقیق و آزمون مدل:
اجرای این تحقیق ازطریق بررسی وضعیت موجود روشهای تامین نقدینگی در شرکت ایران خودرو و مشخص نمودن نقاط ضعف ومشکلات ومسائل ونارسائیهای آن ، با استفاده از مبانی تئوریک وعلمی وتطبیق شرایط آن با وضعیت خودروسازهای موفق ومعتبرجهانی، روشهای بهینه ومناسب ونوین تعیین وتامین مالی پیشنهاد گردیده و الگو ومدل وساختار مناسب برای آن ارائه میگردد.
باعنایت به اینکه مطالعات تطبیقی(comparative Analysis) یکی از روشهایی است که عمدتاً درحوزه علوم بکارگرفته می شود و پدیده های عینی تنها بعنوان زمینه های مشاهده وتجزیه وتحلیل مطرح میگردد، معهذا ازا این روش میتوان درتطبیق پدیده های کاربردی نیز بهره گرفت وبه ایده های جدید دست یافت و چارچوب مفهومی تازه ای بنا نهاد ، لذا استفاده از مطالعه تطبیقی هرچند بر اساس چارچوب مفهومی انجام میپذیرد ، خودزمینه دستیابی به الگوی موردنظر ومناسب را فراهم میسازد.
با این توصیف استفاده از روش مطالعه تطبیقی دراین تحقیق باتوجه به ضرورت تبعیت از الگوهای موفق وکارآمد ، امری ضروری ومفید میباشد که بوسیله آن ارتباط متقابل متغیرهای اقتصادی ،زمانی ومکانی مختلف مورد بررسی قرارمیگیرد وبه محقق امکان میدهد تا ضمن آشنائی باروشهای مختلف ومتغیرهای متعددتاثیرگذار، نظرات ودیدگاههای خودرابهترودقیقتر تبیین نماید، همچنین موجب بسط دانش وتکنولوژی مدرن ومهارت متخصصین درعرصه های تئوریک وعملی میشود.
ضمناً توجه به این نکته ضروریست که برای شناسائی وتمیز روشهای کارآمد باروشهای فاقد کارآئی ، انجام مقایسه لازم است زیرا تااین مقایسه انجام نشود نمیتوان درمورد نتایج عملی روشهای مورد نظر اطمینان حاصل نمود، به بیان دیگر بدون مقایسه نمیتوان به شناخت کافی از قابلیت کاربرد وکارآمدی روشهای مورد نظررسید. درمجموع از طریق کاربرد مطالعه تطبیقی میتوان موارد اختلاف وتشابهات را دریافت وازطریق بررسی تشابهات نسبت به دستیابی به موفقیت روشهای پیشنهادی،اطمینان حاصل نمود همچنین لازم بذکراست که درانجام مطالعه تطبیقی دراین زمینه نگرشهای مختلف اقتصادی، محیطی ، رفتاری، سیستمی وحتی نگرش مبتنی بر فرهنگ مورد توجه قرار خواهد گرفت.
بااین توصیف کوشش میشود تا درانجام این پژوهش از چارچوبهای مفهومی شامل استفاده از مبانی تئوریک وعلمی، روشهای تجربی در ارتباط با سوابق مرتبط با زمینه های اجرائی موجود وبررسی نتایج کارکرد وعملکردهای اجرائی موجود وروش تطبیقی درخصوص بررسی روشهای مورد عمل باآنچه که بعنوان نتایج مطالعات این تحقیق بدست می آید، استفاده گردیده ونتایج این بررسیها درقالب ارائه مدل والگوی ساختار مالی و روشهای بهینه انجام آن درشرکت ایران خودرو ،ارائه میگردد.
بنابراین درارتباط با شیوه انجام این تحقیق میتوان اظهارداشت که دربخش چارجوبهای مفهومی بحثهای تئوری سازی ونظریه پردازی وتااندازه ای مدل سازی صورت خواهد گرفت و بخش روشهای تجربی ومطالعه تطبیقی ازطریق مشاهده و بررسیهای میدانی ( پیمایشی) ، روشهای آزمایشگاهی وکتابخانه ای صورت میپذیرد تا نهایتاً براین اساس بتوان به آزمون مدل دست یافت . توضیحات مشروحه فوق را بصورت خلاصه میتوان به صورت ذیل ارائه نمود:
سطح تحقیق: بصورت کاربردی – توسعه ای میباشد
روش تحقیق : بصورت تاریخی – کتابخانه ای ومیدانی انجام پذیرفته است.
مطالعات تطبیقی: بصورت مطالعات تطبیقی – میدانی صورت گرفته است
ابزار جمع آوری اطلاعات : ازطریق جمع آوری اطلاعات – مصاحبه– مطالعه و مشاهده
روش تجزیه تحلیل : بصورت تطبیقی وغیر تطبیقی خواهد بود.
آزمون مدل تحقیق ازطریق بررسی هزینه های فرصت ناشی ازاجرای برنامه های تولید براساس روشهای موجود ومیزان هزینه های تامین مالی ومقایسه آن با هزینه بازده ، طبق روشهای اجرائی جاری ودستیابی به نتایج بررسی از نظر صحت فرضیه ویارد آن ،صورت میپذیرد.
6-1-1- مبانی اطلاعاتی و روشهای جمع آوری آن:
باعنایت به انتخاب شرکت ایران خودرو بعنوان قلمرو مکانی این تحقیق ،مبانی اطلاعاتی مورداستفاده درآن ، کلاً از اطلاعات موجود دراین شرکت خواهد بود اطلاعات مذکور عمدتاً درارتباط با آزمون فرضیه ها و دستیابی به نتایج آن مورد استفاده قرار میگیرد. درارتباط با ترکیب بهینه تولید، ضمن بررسی کلیه محدودیتهای محیطی و محاطی موجود، ازطریق پردازش اطلاعات توسط کامپیوتر ،مدل مناسب ومورد نظر طراحی و ارائه میگردد وبا تزریق داده های واقعی چندسال گذشته وبررسی نتایج آن ومقایسه با ترکیب پیشنهادی درمدل ارائه شده ،آزمون فرضیه ها انجام میپذیرد درارتباط با روشهای تامین مالی از منابع داخلی وخارجی ، همانگونه که دربخشهای پیشین این گزارش اشاره گردید لازمست روند تغییرات متغیرهای اقتصادی داخلی و بین الملل مورد بررسی ومطالعه قرارگیرد تا تاثیرات آنها بر روشهای تامین مالی موردنظر مورد بررسی قرارداده شود، لذا دراین ارتباط لازمست یک مدل مالی – اقتصادی برای این منظور طراحی شود که دراین طراحی ازورودی برآورد تقاضا وترکیب بهینه تولید استفاده می شودوسپس با استفاده از مدل Cash Flow ،کمبودهای نقدینگی ومسائل ومشکلات آن استخراج مورد بررسی قرارمیگیرد.
بهرحال همانگونه که فوقاً اشاره گردید درارتباط با چگونگی تامین این منابع و بدست آوردن استراتژی تامین آن باید نسبت به طراحی یک الگوی کاربردی ومحاسباتی
اقدام شود که دراین زمینه لازمست حوزه های ذیل درارتباط با یکدیگر مورد مطالعه قرار گیرد.