کوهنوردی
کوهنوردی یکی از ورزش‌ها یا از جمله تفریحات است. برای برخی نیز کوهنوردی به عنوان شغل اصلی یا بخش الزامی شغل اصلی است.
به بالا رفتن یا پایین آمدن به صورت پیاده از ارتفاعات طبیعی کوهنوردی گفته می‌شود. کوهنوردی می‌تواند به صورت راهپیمایی،کوه روی ، کوهپیمایی و صعود به قلل مختلف و یا صخره‌نوردی انجام گیرد. کوه: به ارتفاعات بیش از 600 متر از زمین های اطراف هر منطقه کوه گفته می شود . قله : بلندترین قسمت هر کوه را قله می گویند . یک کوه می تواند یک یا چند قله داشته باشد .
معمولاً به بلندترین قله ، قله اصلی گفته می شود و سایر قلل در یک کوه را قله های فرعی می نامند .
در کوهنوردی شرط سنی وجود ندارد . در ضمن این رشته ورزشی سن بازنشستگی هم ندارد . هر کسی با هر توانایی می تواند به عنوان تفریح یا انجام کار حرفه ایی به کوه برود .
ابزار کوهنوردی
برای صعود مؤثر به کوهها نیاز به ابزارهای متفاوتی است. البته در هر صعود بسته به نوع صعود ، منطقه مورد نظر ، زمان و فصل اجرای برنامه ممکن است ابزار و تجهیزات متفاوتی مورد استفاده قرار گیرد . برخی از این وسایل کوهنوردی عبارت‌اند از:
کفش مخصوص کوه
کاپشن گورتکس
کاپشن پلار
کوله پشتی
باتوم کوهنودری
دستکش
کلاه مناسب فصل
بادگیر
جوراب کلفت
کیسه خواب
فلاسک چای
بطری آب
وسایل شخصی مانند قاشق و چنگال
عموماً براي كوهنوردي يا فتح قله اي به راهنما نياز است.
برخي نكات پايه در كوهنوردي
1- هر نفر بايد فهرست مكتوب وسايل را داشته باشد . بر اساس آن وسايل خودش را براي هر برنامه كنترل نمايد تا دربرنامه چيزي كم نياورد. تكيه به حافظه معمولأ پاسخگو نيست.
2-داشتن فنون سنگنوردي در حد كلاس كارآموزي واجب است.
3-رعايت مسائل زيست محيطي (به ويژه شيشه , فلز و پلاستيك را در محيط رها نكنيم ).
4-چه وسايلي را برداريم؟
- لباس, كفش و گتر, كيسه خواب, چادر, كوله, زيرانداز, ظروف و وسايل گرمازائي وآشپزي متناسب با برنامه چراغ قوه كوچك.
- در صورت درگيري با برف حتمأ كلنگ و عينك..
- درهر شرايطي يك طناب انفرادي و يك چراغ قوه كوچك .
- در صورت احتمال هواي بد پرچم راهنما و عينك ضد طوفان.
- در صورت احتمال يخ كرامپون.
- با توجه به حساسيت و نوع برنامه ارتفاع سنج , قطب نما و نقشه.
5- چگونه لباس بپوشيم؟
لباس بايد لايه لايه باشد. فرمول كلاسيك آن به اين ترتيب است:
زيرترين لباس از جنس استرچ يا لباس كشي ترجيحأ زيپ دار(مخصوصأ در زمستان لباس زير نخي نباشد ) , لايه بعدي از جنس پشم و لباس رويي از نوع گرم كن ( نوع پولار از بهترين نوع است ). كت پر , بادگير نفس كش و لباس ضد آب (گورتكس ) در صورت موجود نبودن گورتكس از بادگير معمولي و پانچو مي توان استفاده نمود.
6- چگونه حركت كنيم؟
فرمول كلاسيك آن عبارتند از:
- هماهنگي قدم با نفس , تنظيم سرعت حركت با شيب و سختي مسير.
- در تابستان استراحت در فواصل معين و در جاهاي بدون باد.
- در زمستان حركت مداوم.
- نه خيلي سريع و نه خيلي آهسته ( معمولأ ابتدا آهسته و پس از گرم شدن تندتر ).
- حركت با چشم باز, با توجه به اطراف و مسير بازگشت و با توجه به فواصل و موانع و زمانها .
- در صورت لزوم يادداشت برداري و جمع آوري هر چه بيشتر اطلاعات.
- با احتياط و بدون خطر كردن زياد.
7- چگونه غذا بخوريم؟
فرمول كلاسيك هرم غذايي:
چربي
-----------
نشاسته
-----------------------
قند
- دفعات بيشتر
- مقدارهردفعه كمتر
- آب زيادتر و به ويژه در زمستان نوشيدني حتمأ گرم و شام مقوي استفاده شود.
-نخوردن برف , مخلوط كردن آب برف با چيزي مانند سانديس , آب كمپوت , پودر ميوه , شكر و آبليمو, قند يا….
8-چه وقت حركت كنيم ؟
- مخصوصأدرزمستانها : صبح زودبايد حركت كرد چون روز كوتاه است و استفاده از روشنايي اواخر روز براي چادرزدن ضروري است.
- توجه به نوع برنامه (زمستاني يا تابستاني بودن برنامه ).
- نبايد در تاريكي به نقاط مشكل برخورد كنيم و در هواي بد نبايد حركت خود را آغاز كنيم بلكه بايد منتظر هواي خوب بمانيم.
9-در برخورد با هواي بد چه كنيم؟
همواره مسير بازگشت را در نظر داشته باشيم و اگر هواي بد زود گذر است (مثلأ در بهار ) آرام بگيريم تا بگذرد و اگر مداوم و طولاني است (مثلأ در زمستان ) بر دستيابي به هدف اصرار نكنيم.
10-با ارتفاع زدگي چه كنيم؟
- در صورت بروز ناراحتي خيلي سريع ارتفاع نگيريم و در صورت تشديد ناراحتي ارتفاع را كم كنيم.
- در برنامه هاي بلند به بالاتر صعودكنيم و در پائين تر شب ماني هم هوايي كنيم (هم هوايي انطباق بدن با كاهش فشار هوا و كاهش مقدار اكسيژن است ).
- به هنگام سردردهاي جزئي از مسكن هاي مناسب استفاده كنيم.
11-مسائل سرپرستي چيست؟
ايجاد هماهنگي , تقسيم كار و كنترل انجام وظايف.
12- براي اطلاعات بيشتر كتاب فنون كوهنوردي تأليف: شهريارمحمدبيگي و شماره هاي مختلف فصل نامه كوه و نيز آموزش نوين كوهنوردي تأليف رحيم دانائي را مطالعه كنيد.
كرامپون
كرامپونها – نكته به نكته ( كرامپون وسيله اي است كه براي يخ نوردي زير كفش بسته ميشود.)
انتخاب بهترين كرامپون اولأ بستگي دارد به آنكه شما چه استفاده أيي ميخواهيد از آن بكنيد دومأ ساختمان كفش شما نيز در انتخاب يك كرامپون خوب اهميت دارد. مانند همه وسايل, هر نوع از يك وسيله براي يك هدف و منظور خاص طراحي وساخته شده است اما در مواقع ديگر نيز ممكن است كه بتوان از يك وسيله به نوعي ديگر در راستاي يك منظور ديگر استفاده كرد. وقتي تصميم ميگيريد كه يك كرامپون بخريد در مورد عقيده كساني كه در اين زمينه حرفه أي هستند تحقيق كنيد و نظرات آنان را بخواهيد, سپس كفشهاي خود را بر داريد و به فروشگاه مورد نظر خود ببريد و مطمئن شويد كه كرامپون اندازه كفشهاي شما ميباشد برخي مواقع نيز ممكن است كه كرامپون احتياج به تنظيم كردن داشته باشد.
براي كوهنوردي در كلاس و پايه معمولي كه داراي يخ معمولي است و مسير هاي برفي آن نيز داراي شيب زياد نمي باشدبهتر است كه از كرامپونهاي متحرك , قابل تغيير و انعطاف پذير استفاده كنيد .اين نوع از كرامپونها براي زمينهاي نه چندان سخت كه بيشتر احتياج به راه رفتن دارد تا صعود فني مناسب مي باشد.
از لحاظ روش اتصال كرامپون به كفش ميتوان آنها را به سه دسته تقسيم كرد :
1- كرامپونهاي بندي Strap-on
2- كرامپونهاي نيمه اتوماتيك Newmatic (aka Rapidfix)
3- كرامپونهاي اتوماتيك Step-in (aka Automatic)