الطمانینه الی کل احد قبل الاختیار من فصور العقل .
آرام گرفتن بهر کس پیش از آزمایش کردن از کوتاهی عقل است ممکن است مراد آرامش گرفتن و صداقت و دوستی باشد پیش از آزمایش کردن کسی و ظاهر شدن صلاح و خوبی او یا اعتماد کردن بر هر کس باشد پیش از آزمایش کردن او و ظاهر شدن اینکه محل اعتماد است.
معنای لغوی الطمانیه : اطمینان آرامش دل آسودگی
طما طمو الماء : آب بالا آمد و رودخانه را پر کرد.
البحر : دریا پر شد و موج زد
النبت : گیاه دراز شد
ت همته : بلند همت شد
به الخوف : سخت تر شد
1 از کتاب غرر الحکم و دور الکلم
فرهنگ لاروس : ترجمه عربی به فارسی ، تالیف : دکتر خلیل جر ، جلد اول ، ترجمه سید حمید طبیبیان
آرامش به عنوان شرایط باطنی نماز
نماز باید با حالت سکون و آرامش برگزار شود قلب و روح باید با عبادت متحد و همراه شوند این زمانی است که قلب هم در صحنه نماز باشد الفاظ و حرکات با قلب یکی شوند اگر نماز از حد ظاهر و بدن به باطن روح انسان سرایت کرد قلباً از حقیقت نماز لذت می برد و در نتیجه طمانینه هم حاصل می شود صاحبان نفس مطمئنه کسانی هستند که حقیقت ایمان در روحشان رسوخ کرده باشد آنجا که عبادت جامع شرایط و به دور از شائبه و همراه با اخلاص باشد اهمیت وجود حاصل می شود و امنیت وجود طمانینه و آرامش به بار می آورد . خداوند می فرماید : والذین آمنوا و لم یلبثوا ایمانهم بظلم اولیک لهم الامن ، یعنی آنها که ایمان دارند و ایمانشان از ظلم و ستم پاک است برای آنها امنیت و آرامش است. و نیز می فرماید : الذین امنوا تطمئن قلوبهم بذکرالله الا بذکرالله تطمئن القلوب ، یعنی کسانی که ایمان آوردند و قلوبشان به یاد خدا آرام گرفت آگاه باشید که تنها با نام خداست که دلها آرام و قرار می گیرد.
امام صادق (ع) می فرماید : فاجعل قلبک قبله للسانک ، لا تحرکه الا باشاره القلب و موافقه العقل و رضی الایمان . یعنی قلب خود را قبله زبانت قرار ده جز با اشاره دل و موافقت عقل و رضایت ایمان زبان را به حرکت در نیاور.
وقتی که انسان به نماز می ایستد و تکبیر می گوید باید قلب و دل و فکر و روح و زبان همه با هم بگویند الله اکبر البته معنای الله اکبر این نیست که خدا بزرگ یا بزرگتر است چون ما چیزی نداریم که در برابرش بگوییم خدا بزرگتر است معنای الله اکبر این است که خدا بزرگتر از ان است که بتوان او را توصیف نمود همه وجود ما اگر با زبان ما هماهنگ شود ، طمانینه حاصل
می شود در مورد آیت الله سید محمود جزایری (ره) نقل می کنند که در مسافرتی در بیابانی مشغول نماز می شود خادم ایشان که از آقا فاصله گرفته بود ناگهان متوجه می شود شیری به آقا نزدیک شده است و با دیدن این صحنه مضطرب و ناراحت می شود اما کاری از دستش بر نمی آید بعد که نمازش را می خواند آن حیوان هم می رود . آقا ، خادم را مضطرب می بیند. سئوال می کند چه شده ! می گوید : مگر شیر را ندیدید نزدیک بود شما را از بین ببرد . می فرماید ! من اصلاً او را ندیدم و توجهی هم به آن نداشتم ! این همان طمانینه است که در نماز لااقل مرتبه ضعیفش لازم است وباید باشد .
1 آداب و الصلوهْْ ، امام خمینی ، چاپ نشر آثار امام ، ص 25 .
2 کتاب تربیت اسلامی ، تالیف : استاد نبی صادقی جلد4 ، ص 40 .
یک روش برای رسیدن به آرامش
خلوت با خویشتن
خلوت با خویشتن شما را از مشغله های زندگی دور می کند! این زمان را شما برای خود و تنها برای خود در نظر می گیرید. باید این تمرین را همه روزه روزی دو بار و هر بار به مدت 20دقیقه انجام دهید.
راهنمایی برای تمرین «خلوت با خویشتن»
1 تنها باشید
2 محل مناسبی را تدارک ببینید
3 صحنه دلپذیری را در ذهن خود تصویر کنید
4 افکار خود را آزاد بگذارید
5 بعد از زمان خلوت با خویشتن ذهن خود را ارزیابی کنید.