فهرست:
مقدمه .......................................................................................................................................... 6
کلیات: مفهوم معامله کالی به کالی در تجارت بین‌المللی ................... 8
اول: مفهوم معامله و بررسی بیع به عنوان یکی از مصادیق بارز آن ...................... 8
دوم: مفهوم معامله تجاری بین‌المللی ................................................................................... 9
سوم: مفهوم معامله کالی به کالی ............................................................................. 10
بخش اول: معاملات کالی به کالی در فقه و قانون مدنی ................. 10
فصل اول: چگونگی معاملات کالی به کالی در فقه و قانون مدنی 11
گفتار اول: تاریخچه بیع کالی به کالی در فقه و قانون مدنی .............................. 12
مبحث اول: بیع سلم و چگونگی آن در قانون مدنی و ارتباط آن با معامله کالی به کالی 13
الف: ویژگی‌های بیع کلی فی‌الذمه در صورت موجل بودن آن
مبحث دوم: بررسی ماهیت قبض در بیع سلم و سلف ............................................ 14
الف: در تعریف و ماهیت و شرایط قبض
1) معنا و مفهوم قبض ........................................................................................................ 14
2) زمان اعتبار قبض .............................................................................................................. 15
ب: اثر قبض در بیع سلم و سلف ..................................................................................... 16
1) آیا قبض شرط صحت بیع سلم است؟..................................................................... 16
2) دلایل معتقدین به لزوم قبض ثمن در مجلس عقد در بیع سلم ...................... 17
گفتار دوم: بررسی چگونگی معاملات کالی به کالی (از جهت بطلان و صحت) در فقه و قانون مدنی 18
مبحث اول: بررسی چگونگی معاملات کالی به کالی در فقه و قانون مدنی
الف: مفهوم معامله کالی به کالی در لغت و فقه
1) مفهوم معامله کالی به کالی در لغت .................................................................... 18
2) مفهوم معامله کالی به کالی در فقه ..................................................................... 19
ب: نظرات فقها در مورد معاملات کالی به کالی ........................................................ 20
1) دلایل قائلین به بطلان معامله کالی به کالی و در نظرات آنها ....................... 20
اول: بررسی نظر نهی‌النبی عن‌البیع کالی به کالی .................................................. 21
دوم: منتهی شدن معامله کالی به کالی به غرر و نظریه بطلان آن ................... 22
ج: معاملات کالی به کالی در قانون مدنی و نظرات حقوقدانان ........................... 26
1) دسته اول از حقوقدانان
2) دسته دوم از حقوقدانان
3) بررسی و نقد نظرات حقوقدانان
بخش دوم: معامله کالی به کالی در عرصه بین‌المللی ...................... 29
فصل اول: بررسی و تحلیل کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا در مورد معاملات کالی به کالی 30
گفتار اول: بررسی شمول کنوانسیون و وظایف طرفین .......................................... 31
مبحث اول: تعهدات بایع
الف: تسلیم کالا
ب: زمان تسلیم
مبحث دوم: تعهدات مشتری .............................................................................................. 33
الف: تأدیه ثمن ........................................................................................................................ 33
ب: زمان تأدیه ثمن .................................................................................................................. 34
ج: قبض مبیع .......................................................................................................................... 36
فصل دوم: بررسی معاملات اعتباری در عرصه تجارت بین‌المللی .......... 37
گفتار اول: بررسی معاملات اعتبار اسنادی به عنوان نمونه‌ای شبیه به قراردادهای کالی به کالی 38
مبحث اول: بررسی ماهیت و تعریف معاملات اعتبار اسنادی ................................ 39
الف: تعریف و معنای معاملات اعتبار اسنادی ............................................................ 40
1) مفهوم اعتبارنامه ............................................................................................................ 41
2) مفهوم اسنادی در معاملات اعتبار اسنادی ............................................................. 41
مبحث دوم: انواع اعتبارات اسنادی ................................................................................... 42
الف: اعتبارات قابل رجوع و غیر قابل رجوع
1) اعتبار قابل رجوع
2) اعتبار غیرقابل رجوع
ب: اعتبارات تأیید شده و اعتبارات تأیید نشده ........................................................... 43
1) اعتبار تأیید شده
2) اعتبار تأیید نشده
ج: انواع دیگر اعتبارات اسنادی
1) اعتبار گردان ........................................................................................................................ 43
2) اعتبار روی اعتبار ............................................................................................................... 44
مبحث سوم: نکات کلیدی قرارداد اعتبار اسنادی در رابطه با معاملات کالی به کالی 44
الف: رابطه طرفین
ب: گشایش اعتبار
ج: ارائه مدرک .......................................................................................................................... 45
د: انعطاف در معاملات اعتبار اسنادی ............................................................................ 46
ه : تأمین یک اعتبار به عنوان تأدیه ................................................................................ 47
مبحث چهارم: ماهیت حقوقی اعتبارات اسنادی و وجه تشابه آن با معاملات کالی به کالی ..................................................................................................................... 48
الف: طرز عمل در معاملات اعتبار اسنادی و ماهیت حقوقی آنها ........................ 49
1) طرز عمل در معاملات اعتبار اسنادی
2) ماهیت حقوقی معاملات اعتبار اسنادی ................................................................... 50
ب: معاملات اعتبار اسنادی و وجه تشابه آنها با معاملات کالی به کالی ........ 50
فصل سوم: نمونه‌های شبیه معاملات نسیه به نسیه در عرصه بین‌المللی 52
گفتار اول: قرارداد همکاری
مبحث اول: تعریف همکاری
مبحث دوم: بررسی ساختمان و ماهیت همکاری با مطالعه دو نوع صنعتی و تجاری آن 53
الف: همکاری صنعتی
ب: همکاری در تجارت بین‌المللی ............................................................................................ 55
گفتار دوم: تجارت متقابل ..................................................................................................... 59
مبحث اول: بررسی تجارت متقابل از لحاظ ماهیت و چگونگی آن
الف: تعریف تجارت متقابل .................................................................................................. 59
ب: مزایای تجارت متقابل ........................................................................................................ 60
ج: انواع تجارت متقابل ........................................................................................................... 61
مبحث دوم: هدف و وجه تشابه تجارت متقابل با معاملات کالی به کالی 62
نتیجه .................................................................................................... 64
فهرست منابع ....................................................................................... 67
منبع:
1- اشرفی، غلامرضا، مجموعه قوانین اساسی و مدنی، انتشارات گنج دانش، چاپ اول 1371.
2- امامی، دکتر حسن، حقوق مدنی، جلد اول، چاپ ششم، سال 1366، انتشارات کتاب فروشی اسلامیه تهران.
3- اکبری، حجت‌الاسلام بهمن، حقوق بازرگانی در اسلام، مؤسسه مطالعات پژوهشی بازرگانی، چاپ اول 1375.
4- ابن حشام، سیره النبویه، مطبعه مصطفی البابی و اولاده، مصر 1936، جلد اول.
5- بحرانی، یوسف، حدائق‌الناظره فی‌الاحکام‌العتره‌الطاهره، ج 2، چاپ دوم دارالاضواء، بیروت، لبنان 1405ه.ق.
6- بهرامی، دکتر شهریار، جزوه درسی دوره دکتری حقوق خصوصی، حقوق تجارت بین‌الملل (78-77)، دانشگاه شهید بهشتی.
7- حلی، محقق حلی، شرایع‌الاسلام جلد 2، 1 و2 در یک مجلد، چاپ دوم، قم 1374، انتشارات علمی.
8- حر عاملی، شیخ حر عاملی، وسائل‌‌الشیعه، جلد 13، چاپ: ششم، تهران، 1376، کتابفروشی اسلامی.
9- دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، تهران، 1366 شمسی، مهر، چاپ، انتشارات: سیروس شماره 34.
10- داراب پور، دکتر مهراب، ترجمه کنوانسیون وین 1980، (بیع بین‌المللی کالا)، جلد اول، انتشارات گنج دانش، چاپ اول پاییز 74.
11- ذوقی، محمد صالح، ترجمه مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی (UCP500) ، انتشارات کمیته ایرانی اتاق بازرگانی – بین‌المللی، چاپ سوم.
12- سید مرتضی، الانتصار، چاپ سنگی، دو جزء در یک مجلد.
13- شهیدی، دکتر مهدی، حقوق مدنی 3، تشکیل قراردادها و تعهدات، جلد اول، چاپ اول، تهران: نشر حقوقدان 1377.
14- صفایی، دکتر سید حسن، دوره مقدماتی حقوق مدنی، جلد 2، تهران: انتشارات موسسه عالی حسابداری، 1351 .
15- صدوق، شیخ صدوق، المغنه. چاپ قدیم، فاقد تاریخ چاپ.
16- عاملی الجبعی، زین بن علی، معروف به شهید ثانی، روضه‌البهیه فی شرح اللمعه الدمشیه، جلد 3، چاپ اول، انتشارات: منشورات مکتب الداوری قم، ایران، سال .
17- عدل، مصطفی، حقوق مدنی، چاپ هشتم، سال 1346، انتشارات امیرکبیر.
18- کاتوزیان، دکتر ناصر، مقدم علم حقوق، چاپ دوم، تهران: نشر بهنشر، 1365.
19- کاتوزیان، دکتر ناصر، قواعد عمومی قراردادها، جلد اول، چاپ اول، تهران: بهنشر 1364.
20- کاتوزیان، دکتر ناصر، عقود معین 1، انتشارات: انتشار با همکاری بهمن برنا، چاپ چهارم سال 1371.
21- کاتوزیان، دکتر ناصر، جایگاه حقوق اسلامی در نظم کنونی، مجله کانون وکلاء دادگستری 7 ، شماره 10، تهران: کانون وکلاء سال 1375.
22- کرمی، دکتر اسدالله، مروری بر اعتبارات اسنادی، مجله حقوقی، دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی، شماره 9، 1367.
23- لنگرودی، محمد جعفر، دانش نامه حقوقی، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1375.
24- محبی، محسن، «اعتبارنامه‌ها تضمینی در تجارت بین‌المللی» ترجمه از اثر: ریچارد جی، دریس کول مجله حقوقی، دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی، زمستان 1363.
25- مراغه‌ای، میرفتاح، عناوین، چاپ سنگی، در یک مجلد.
26- مکی عاملی، محمد بن جمال‌الدین معروف به شهید اول، قواعد و فوائد، چاپ سنگی.
27- نراقی، ملا احمد، عوائد الایام، چاپ سنگی، 1245 ه.ق.