امور مالی از ناظر سازمانی تحت نظارت معاونت مالی و اداری می باشد و مسؤولیت تعیین خط مشی های مالی ، تنظیم بودجه ، ثبت فعالیتهای انجام شده در دفاتر روزنامه کت و معین بر اساس ضوابط قانونی و نظامهای مالی تدوین شده ، تهیه ترازهای آزمایشی مربوطه و انجام کنترلهای مالی همچنین تهیه گزارشات مدیریت و محاسبه قیمت تمام شده تولیدات و تهیه صورتهای مالی سالیانه شرکت را دارا می باشد . جهت نیل به اهداف فوق معاونت مالی و اداری با دو بخش حسابداری مالی و حسابداری صنعتی فعالیتهای خود را بشرح زیر انجام می دهند .
اهم وظایف حسابداری مالی ثبت و نگهداری حسابها و ثبت دفاترقانونی ، صدور بخشی از اسناد حسابداری ، تهیه تر از آزمایشی از حسابهای کل و معین ، اخذ لیست های تنظیم شده حقوق و دستمزد توسط کامپیوتر و پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان از طریق بانک یا صندوق ، انجام امور مربوط به دریافت و پرداخت شرکت ، نگهداری تنخواه کرد این امور مالی ، ارتباط با بانکها و تهیه صورت مغایرت بانکی همچنین همکاری کامل در بستن حسابهای پایان سال مالی ، و اداره های به این سیستم شامل اسناد و مدارک مربوط به کلیه خریدهای مواد و قطعات و لوازم خرید خدمات و انجام هزینه های و اخذ وجوه مربوط به سفارشات می باشد .
اهم وظایف حسابداری صنعتی شامل تعیین قیمت تمام شده محصولات شرکت و بستن حساب سفارشات ، صدور اسناد حسابداری در رابطه با محاسبات قیمت تمام شده موجودی های انبار و گردش موجودیهای انبار ، نگهداری کارتهای مربوط به اموال شرکت ، نظارت بر پلاک کوبی و محاسبه استهلاک سالانه و صدور اسناد مربوطه همچنین اداره امور انبار گردانی پایان سال مالی و کنترل موجودیهای انبار موجودیهای در جریان ساخت و محصول و تهیه و تنظیم گردش موجودیها جهت بستن حسابها و تنظیم گزارشات مقطعی مورد نیاز جهت انجام وظایف محوله به حسابداری صنعتی اطلاعات و اسناد و مدارک مورد نیاز واحد حسابداری ثنعتی شامل اطلاعات فنی و تولیدی ، گردش مواد و تولیدات ، برنامه و بودجه و اعداد و ارقام مندرج در ترازهای آزمایشی و نسخه ای از رسیدها و حواله های انبار از سایر واحدهای امور مالی و عملیاتی شرکت جهت این واحد ارسال میگردد ، حسابداری صنعتی پس از بررسی و انجام محاسبات لازم ، اقدام به صدور اسناد حسابداری بر اساس اسناد و مدارک نموده و اسناد مذکور را به حسابداری مالی جهت ثبت در دفاتر ارسال می نماید .
سازمان و سیستم حسابداری صنعتی :
سازمان :
وظیفه اصلی حسابداری صنعتی ، تعیین قیمت تمام شده ، سفارش و کنترل موجودیهای انبار میباشد . بطور کلی اهم وظایف این واحد به شرح زیر قابل تفکیک است :
تعیین بهای تمام شده سفارشات .
صدور اسناد حسابداری در رابطه با محاسبات قیمت تمام شده و موجودیهای انبار .
حفظ و نگهداری اموال و همچنین صدور اسناد استهلاک مربوط به اموال .
اداره امور انبارگردانی در پایان سال مالی .
کنترل موجودیهای انبار ، موجودی کار در جریان ساخت و موجودی محصول .
تهیه و تنظیم گردش مقداری ریالی موجودیها جهت بستن حسابها و تنظیم گزارشات مقطعی مورد نیاز .
شرح سیستم :
اطلاعات و اسناد و مدارک مورد نیاز واحد حسابداری صنعتی شامل اطلاعات فنی و تولیدی ، گردش مواد و تولیدات ، برنامه و بودجه و اعداد و ارقام مندرج در ترازهای آزمایشی از سایر واحدهای امور مالی و واحدهای عملیاتی جهت این واحد ارسال میگردد . حسابداری صنعتی پس از بررسی و انجام محاسبات لازم اقدام به صدور اسناد حسابداری بر اساس اسناد و مدارک نموده و به واحد حسابداری مالی ارسال میدارد و علاوه بر آن اطلاعات و آمارهای لازم در رابطه با قیمت تمام شده و گردش موجودیها (مواد اولیه ، کار در جریان ساخت و محصول ساخته شده) را جهت استفاده سایر واحدهای امور مالی و واحدهای عملیاتی تهیه می نماید .
صفحه 9
شرح عوامل هزینه و مراکز هزینه :
الف) عوامل هزینه :
به منظور انعکاس هزینه ها بر حسب ماهیت ، ابتدا هر گروه از هزینه های مشابه تحت یک سر فصل حساب کل طبقه بندی و سپس هر یک از سر فصلهای حساب کل به عوامل جزؤتر تفکیک میگردند.
عوامل هزینه بسته به نوع فعالیت واحد تجاری متفاوت میباشد ، لیکن متداولترین گروه بندی مطرح شده در مباحث هزینه یابی ، تفکیک آنها بر حسب ماهیت اصلی آنها یعنی مواد ، دستمزد سربار مستقیم و غیرمستقیم میباشد .
کاربرد طبقه بندی عوامل هزینه :
طبقه بندی هزینه ها برحسب عوامل هزینه ، کار بودجه ریزی را تسهیل نموده امکان پیش بینی هزینه را فراهم می آورد .
طبقه بندی هزینه های تحقق یافته برحسب عوامل هزینه ، موجب درک سریعتر هزینه های انجام شده گردیده و مدیریت را در اخذ تصمیمات لازم به منظور کنترل هزینه ها یاری می دهد .
طبقه بندی هزینه ها برحسب عوامل هزینه کمک می نماید تا کلیه هزینه های تحقق یافته طی یک دوره مالی برحسب ماهیت اقلام مشابه در یک جا طبقه بندی و تلخیص گردند .
متداولترین طبقه بندی براساس ماهیت هزینه ها ، تفکیک آنها برحسب مواد ، دستمزد ، سربار (اعم از مستقیم یا غیرمستقیم) میباشد . هزینه مصرف مواد اولیه به دلیل اهمیت آن از یک طرف و متمایز بودن نحوه شناسائی و ارزیابی آن از طرف دیگر ، معمولاً در حساب کالای در جریان ساخت طبقه بندی می گردند ، لیکن هزینه دستمزد و سربار (اعم از مستقیم یا غیرمستقیم) ابتدا ، جزء هزینه های شرکت طبقه بندی شده و سپس بر اساس مبانی و مغروضات سیستم حسابداری صنعتی جذب کالاهای ساخته شده میشوند . عوامل مؤثر در طبقه بندی هزینه های دستمزد و سربار را میتوان به شرح ذیل تشریح نمود .
طبقه بندی هزینه های مشابه از نظر ماهیت .
ایجاد سهولت در کار حسابرسان داخلی و حسابرسان مستقل و ایجاد امکان ردیابی هزینه ها .
تفکیک و طبقه بندی هزینه های قابل کنترل توسط مدیریت .
تفکیک و طبقه بندی هزینه های غیرقابل کنترل توسط مدیریت (مانند هزینه های پرسنلی که به موجب قانون کار پرداخت میگردد.)
ایجاد سهولت در تنظیم اظهارنامه های مالیاتی .
نقطه نظرات مدیریت .
فهرست عوامل مختلف هزینه در جدول فهرست حسابها به تفکیک آورده شده است .
ب) مراکز هزینه :
کاربرد طبقه بندی مراکز هزینه :
بطور کلی کاربرد طبقه بندی هزینه ها برحسب مراکز هزینه را میتوان به شرح ذیل خلاصه نمود :
ایجاد زمینه مناسب جهت جمع آوری و تلخیص هزینه های انجام شده در یک مرکز هزینه طی یک دوره مالی به منظور کنترل کارائی آن مرکز از طریق مقایسه هزینه های واقعی را هزینه های جذب شده .
ایجاد زمینه لازم برای انتخاب مبانی تسهیم هزینه ها به مراکز تولیدی و در نهایت به محصولات تولید شده .
عوامل مؤثر در طبقه بندی هزینه ها برحسب مراکز هزینه .
بطور کلی عوامل مؤثر در طبقه بندی هزینه ها برحسب مراکز هزینه بشرح ذیل میباشد :
اهم وظایف حسابداری قیمت تمام شده :
اهم وظایف حسابداری قیمت تمام شده به شرح زیر میباشد :
تعیین قیمت تمام شده استاندارد مواد ، دستمزد و سربار (اعم از مستقیم یا غیرمستقیم) به منظور قیمت گذاری سفارشات به هنگام انعقاد قرارداد و تنظیم گزارشات مقایسه ای تولید و تعیین انحرافات .
تعیین قیمت تمام شده سفارشات در هر یک از کارگاهها و دوایر .
صدور اسناد حسابداری مربوط به خرید و مصرف موجودیها و تکمیل سفارشات .
تعیین مبانی لازم جهت تسهیم هزینه های خدماتی به دوایر تولیدی و …
تعیین قیمت تمام شده سفارشات پس از تکمیل ، بستن سفارشات مزبور و صدور اسناد حسابداری مربوطه .
صدور اسناد حسابداری تخصیصی هزینه دستمزد و سربار سفارشات بر اساس گزارشات کارکرد واحدهای تولیدی .
مقایسه هزینه های واقعی مواد ، دستمزد و سربار با هزینه های جذب شده و تعیین انحرافات در پایان هر دوره مالی و تجزیه و تحلیل انحرافات و صدور اسناد حسابداری مربوطه .
بررسی مستمر بر نحوه و چگونگی تولید سفارشات و در صورت نیاز ایجاد تغییرات لازم در مراکز هزینه و روشهای محاسباتی قیمت تمام شده .
تنظیم و ارائه گزارشات مورد نیاز مدیریت شرکت .
10 پیگیری مستمر دریافت اطلاعات از واحدهای تولیدی و خدماتی و اطمینان از صحت آنها .
11 تشکیل کارتهای هزینه یابی سفارش و تکمیل آنها به منظور کنترل سفارشات .
شرح سیستم قیمت تمام شده :
با توجه به خصوصیات تولید محصولات شرکت ، نحوه استقرار ماشین آلات و نوع قراردادهای فروش جهت تعیین قیمت تمام شده تولیدات از سیستم «سفارش کار» استفاده گردیده است .
الف) قیمت تمام شده تولید :
جهت بدست آوردن قیمت تمام شده تولید محصول آیتم های اصلی قیمت تمام شده به چهار گروه مواد مستقیم تولید ، دستمزد مستقیم تولید ، سربار مستقیم تولید و سربار غیرمستقیم تولید تقسیم بندی شده است .
مواد مستقیم تولیدی که به صورت واقعی به هر کارگاه تولیدی ، هر دایره و هر سفارش بطور مستقیم اختصاص یافته و در حسابهای مربوطه به شرح گردش ثبت حسابها انعکاس می یابد .
سربار مستقیم تولید ، مربوط به آن دستته از هزینه هایی هستند که جزء مواد مستقیم و دستمزد مستقیم نبوده ولی بطور مستقیم می توان آنها را به سفارش خاصی اختصاص داد . هزینه های سربار مستقیم تولید نیز همانند مواد مستقیم تولید بصورت واقعی جذب هر سفارش شده و در حسابه ای مربوطه ثبت میگردند .
در ارتباط با دستمزد مستقیم و سربار غیرمستقیم تولید از نرخهای استاندارد (جذب سربار و جذب دستمزد) برای هر کارگاه ، دایره و سفارش در هر دوره مالی استفاده می شود . بدین ترتیب که ساعات واقعی کار مستقیم هر کارگاه ، دایره و سفارش بر اساس گزارشات کارکرد واقعی تهیه شده و در نرخهای استاندارد فوق الذکر صرف گردیده و در حسابهای مربوطه ثبت و انعکاس می یابد .
نرخهای استاندارد دستمزد و سربار هر یک از دوایر تولیدی در پایان هر دوره مالی جهت دوره مالی آتی بصورت زیر تعیین میگردد :