دانلود مقاله تحولات جمعیت شهر رامسر

تحولات جمعیت شهر رامسر

جمعیت شهر رامسر در طول یکدوره بیست ساله (از سال 1355 تا سال 1375) از 19293 نفر به 28954 رسیده و حدوداً 5/1 برابر شده است که حاکی از رشد متوسط سالیانه به میزان 05/2 درصد در طول بیست ساله مذکور است. ولی این میزان طی دوره اول (651355) از حدود 8/2 درصد به 3/1 درصد در طول دوره دوم (751365) رسیده است. جدول شماره 10 تحولات جمعیت رامسر را بر مبنای آمار رسمی حاصل از سرشماری‌های مرکز آمار ایران را نشان می‌دهد.

براساس جدول فوق در هر دو دهه مورد بررسی رامسر به عنوان یک شهر مهاجر فرست عمل کرده (نرخ رشد جمعیت کشور طی دهه 551365 برابر 91/3 و طی دهه 751365 برابر 96/1 درصد و نرخ رشد جمعیت مناطق شهری طی دهه اول برابر 4/5 درصد و طی دهه دوم برابر 2/3 درصد است) و در هر دو دهه مورد بررسی نرخ رشد جمعیت این شهر از نرخ رشد طبیعی جمعیت در سطح کشور کمتر بوده است. از مهمترین دلائل این امر طی دهه 651355 را میتوان به وقوع انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و حذف سیاست کنترل موالید از سوی دولت اشاره کرد که باعث ایجاد بحران جمعیتی در سطح ملی بوده و به تخلیه جمعیت شهرهای کوچک و جذب آنها در مراکز جمعیتی بزرگتر انجامیده است که امکان اشتغال بیشتری در آنها می‌رفته است. در رابطه با کاهش نرخ رشد جمعیت شهر رامسر طی دهه دوم ضمن اشاره به پیگیری مجدد سیاست کنترل موالید از سوی دولت می‌توان به کاهش فرصتهای اشتغال در این شهر نیز اشاره کرد.

جدول شماره 10 تحولات جمعیت و نرخ رشد سالانه شهر رامسر

؟؟

ساخت و ترکیب سنی جمعیت

بررسی ترکیب سنتی جمعیت شهر رامسر در سال 1375 نشان می‌دهد که از کل جمعیت رامسر 9622 نفر معادل 2/33 درصد در گروه سنی کمتر از 15 سال و 17980 نفر معادل 1/62 درصد در گروه سنی 6415 سال و 1352 نفر معادل 7/4 درصد در گروه سنی 65 سال و بیشتر قرار دارند، این ارقام در مقایسه با ترکیب جمعیت در سال 1365 بیانگر کاهش سهم افراد کمتر از پانزده سال طی دهه 751365 و افزایش افراد در سن کار طی همین مدت می‌باشد بطوریکه سهم افراد کمتر از پانزده سال از 2/39 درصد از کل جمعیت شهر رامسر در سال 1365 به حدود 2/33 درصد از کل جمعیت شهر رامسر در سال 1375 کاهش پیدا کرده و طی همین مدت سهم افراد در سن کار از 1/58 درصد به 1/62 درصد افزایش پیدا کرده است. (جدول شماره 11). ارقام فوق در وهله اول نشان‌دهنده روند و پروسه ترکیب سنی از یک ساخت کاملاً جوان به یک ساخت متعادل سنی بوده و ثانیاً این امر خود بیانگر بالابودن نیروی بالفعل آماده برای فعالیت در شهر رامسر می‌باشد که در برنامه‌ریزیهای اقتصادی و جمعیتی می‌بایستی مدنظر بشد. جدول شماره 12 نشان‌دهنده ترکیب سنی جمعیت شهر رامسر بصورت تفصیلی در دو مقطع سرشماری سالهای 1365 و 1375 می‌باشد. در سال 1375 از جمعیت این شهر 384 نفر را اطفال کمتر از یکساله، 2473 نفر را افراد 15 ساله، 3484 نفر را افراد 610 ساله، 3281 نفر را افراد 1114 ساله، 5129 نفر را افراد 1524 ساله، 12607 نفر را افراد 2564 ساله و 1349 نفر را افراد 65 ساله و بیشتر تشکیل می‌داده‌اند. مقایسه این ارقام با ارقام متناظر سال 1365 نشان‌دهنده کاهش شدید افراد کمتر از یکسال طی یک دهه بوده که این کاهش موالید نشان‌دهنده موفقیت سیاست کنترل موالید دولت در جهت کنترل رشد جمعیت بوده است.

 ترکیب سنی جمعیت رامسر در سال 1365 و 1375

؟؟

مأخذ: نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان رامسر مرکز آمار ایران

جدول شماره 12 ترکیب سنی تفصیلی جمعیت شهر رامسر در سال 1365 و 1375

؟؟

مأخذ: نتایج تفصیلی، سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان رامسر مرکز آمار ایران

بعد خانوار در شهر رامسر

تعداد کل خانوارهای شهر رامسر از 3890 خانوار در سال 1355 به 5167 خانوار در سال 1365 و به 6952 خانوار در سال 1375 افزایش پیدا کرده است. یعنی طی مدت بیست سال 3062 خانوار به خانوارهای شهر رامسر افزوده شده است و خانوارها طی این دوره حدوداً 8/1 برابر شده‌اند. حال با توجه به اینکه جمعیت شهر طی این مدت حدوداً 5/1 برابر گشته است می‌توان نتیجه گرفت که تعداد افراد در خانوار یا بعد خانوار طی این مدت کاهش پیدا کرده است. جدول شماره 13 جمعیت کل، تعداد خانوار و بعد خانوار در شهر رامسر را طی سالهای 75 1355 نشان می‌دهد. براساس این جدول بعد خانوار طی این دو دهه از 9/4 نفر در خانوار به 2/4 نفر در خانوار کاهش داشته است. کاهش تعداد نفر در خانوار طی سالهای گذشته ضمن بیان موفقیت سیاست کنترل موالید دولت می‌تواند نشان‌دهنده مهاجرت افراد خانوار نیز باشد.

جدول شماره 13 جمعیت و بعد خانوار در شهر رامسر

؟،؟

مأخذ: سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن مرکز آمار ایران

بررسی روند مهاجرت

بررسی تغییرات جمعیتی شهرها و روستاهای بزرگ کشور نشان می‌دهد که مهاجرت شدید روستاییان از روستاهای کوچک به روستاهای بزرگ و سپس به شهرها موجب شد بی‌رویه و نامناسب جمعیت آنها گردیده بنحوی که مسائل و مشکلات بیشماری را بوجود آورده است (لازم به ذکر است اگر مهاجرت با توجه به امکانات رشد و توسعه منطقه مهاجرپذیر و با برنامه صورت پذیرد، نه تنها مشکل‌زا نخواهد بود بلکه می‌تواند در روند رشد و توسعه آن منطقه نیز نقش موثری ایفا نماید). الگوی مهاجرت در ایران بطور کلی مهاجرت از مناطق و روستاهای کوچک به روستاهای بزرگ و بعد شهرها می‌باشد و طی یک دوره طولانی این امر به کاهش جمعیت روستایی و افزایش جمعیت شهرهای بزرگ منجر می‌گردد. این الگو در شهرستان رامسر طی یک دوره بیست ساله به کاهش شدید جمعیت روستایی شهرستان منجر شده است بطوریکه طی این مدت نرخ رشد متوسط سالانه جمعیت روستایی از حدود چهار درصد طی سالهای 651355 به منفی 1/1 درصد طی سالهای 751365 رسیده است (طی همین مدت تعداد روستاهای دارای سکنه از 160 روستا به 130 روستا کاهش پیدا کرده است) طی این مدت جمعیت شهر رامسر حتی با پذیرش سهم بالایی از مهاجرین روستایی، خود به یک شهر مهاجر فرست تبدیل گردیده است، بطوریکه نرخ رشد جمعیت شهر رامسر از 8/2 درصد طی سالهای 651355 به 3/1 درصد طی سالهای 751365 رسیده به عبارت دیگر این شهر همزمان ضمن پذیرش جمعیت روستایی شهرستان  دچار مهاجر فرستی جمعیت خود نیز بوده است (اگر نرخ رشد جمعیت شهر را نزدیک به نرخ رشد طبیعی در سطح کشور درنظر بگیریم). براساس داده‌های آماری منتج از سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهر رامسر طی ده ساله 751365 پذیرای 7173 نفر مهاجر بوده و اگر با نرخ رشد طبیعی جمعیت سال 1365 نیز افزایش پیدا می‌کرد این شهر در سال 1375 می‌بایستی حداقل دارای جمعیتی حدود 35100 نفر می‌بوده ولی براساس آمارهای موجود جمعیت شهر رامسر در سال 1375 حدود 29 هزار نفر بوده است یعنی طی این مدت شهر رامسر تقریباً معادل نیمی از مهاجرین وارد شده به شهر را به عنوان جمعیت مهاجر از دست داده است.

میزانهای حیاتی و رشد طبیعی جمعیت

ولادت و مرگ و میر دو پدیده عمده حیاتی است که از تفاوت آنها رشد طبیعی جمعیت حاصل می‌شود. برای شناخت و تعیین شاخص ولادت معمولاً از میزان‌های موالید و باروری عمومی استفاده می‌شود که اولی از طریق نسبت کودکان زیر یکسال بر کل جمعیت و دومی از نسبت کودکان زیر یکسال بر زنان واقع در سنین باروری بدست می‌آید. محاسبه این میزانها برمبنای جدول گروههای سنی جمعیت که از نتایج سرشماری عمومی حاصل می‌شود میسر می‌گردد. محاسبه میزان موالید برای شهر رامسر بیانگر کاهش شدید آن از حدود 29 در هزار در سال 1365 به 33/15 در هزار در سال 1375 بوده است. طی همین مدت میزان باروری عمومی نیز در شهر رامسر از 09/121 در هزار به 97/55 در هزار کاهش یافته است که این ارقام حکایت از موفقیت دولت در امر کنترل جمعیت دارد.

میزان مرگ و میر که عامل کاهنده جمعیت است از محاسبه نسبت موجود بین مردگان سالانه با جمعیت میانه همان سال بدست می‌آید. براساس آمارهای موجود[1] تعداد فوتهای ثبت شده در شهرستان رامسر 255 نفر در سال 1376 بوده که از این تعداد 189 نفر مربوط به مناطق شهری شهرستان رامسر و 66 نفر مربوط به مناطق روستایی این شهرستان می‌باشد که با توجه به جمعیت شهری شهرستان رامسر میزان مرگ این شهر حدود 18/4 در هزار می‌باشد. حال با توجه به میزان موالید و مرگ و میر، نرخ رشد طبیعی جمعیت شهر رامسر حدود 12/1 درصد برآورد می‌شود که با در نظر گرفتن نرخ رشد واقعی جمعیت در شهر رامسر طی همین زمان می‌توان استنباط کرد که رامسر بطور بسیار ضعیفی مهاجرپذیر بوده است. بطوریکه نرخ رشد متوسط سالانه خالص مهاجرت در این شهر طی دهساله 75-1365 حدود 22/0 درصد بوده است.

پیش‌بینی جمعیت شهر رامسر تا سال 1405

الف: سابقه مطالعات در رابطه با پیش‌بینی جمعیت شهر رامسر

تا زمان تهیه این گزارش چند بار توسط شرکت‌ها و ارگان‌های مختلف مطالعاتی کشور و هر بار در ارتباط با موضوعی خاص جمعیت شهر رامسر مورد مطالعه قرار گرفته و نهایتاً با توجه به سال افق طرح پیش‌بینی جمعیت نیز برای این شهر صورت گرفته است که ذیلاً به بررسی آنها می‌پردازیم.

ب: مطالعات تحول جمعیت در طرح‌ ریزی کالبدی

[1] . مأخذ: اداره ثبت احوال استان به نقل از آمارنامه استان مازندران 1376