دانلود تحقیق سازمان مجازی الگویی سازمانی برای عصر اطلاعات

چکیده

سازمان های مجازی مصداق عینی پیشرفت در فناوری اطلاعات آند و بدین وسیله از آنها پشتیبانی می‌کنند. این سازمانها یا واگذاری فعالیتها به سازمانهای مستقل دیگر و تأمین خدمات و کالاها با همکاری واحدهای خارجی از رهگذر اتحاد آنها به وجود آمده‌اند. در این قرن پیشرفتهای فناوری اطلاعات و حرکت به سوی مجازی سازی سازمانها آن چنان جدی است که لحظه‌ای غفلت از آن خسارات جبران ناپذیری را به جامعه سازمانی وارد خواهد کرد.

مقاله حاضر با هدف شناخت و بررسی سازمانهای مجازی نوشته شده است. همچنین به ارائه مبانی و مفاهیم مرتبط با این سازمانها همچون روند مجازی سازی در سازمانها، به تعاریف و ویژگیهای برجسته سازمانهای مجازی پرداخته شده است. مقایسه این سازمانها با سازمانهای سنتی در ادامه بررسی می‌شود. سپس انواع سازمانهای مجازی، طیف اداره مجازی و مهمترین مدلهای ساختاری این سازمانها تشریح می‌گردد. عمده‌ترین محاسن و معایب سازمانهای مجازی از دیگر مباحت مطرح شده در این مقاله است.

واژه‌های کلیدی: سازمان مجازی،  فناوری اطلاعات، اداره مجازی، سازمان شبکه‌ ای در سازمان بدون مرز

برای مثال، شرکت جانسون الکتریک در هنگ کنگ، موتورهای کوچکی با ارزش 195 میلیون دلار تولید و آنها را در دستگاههای آبمیوه‌گیری، مخلوط کن و به کار می‌برد. کارخانه های تولیدی در جنوب چین، آزمایشگاههای تحقیق و توسعه در هنگ کنگ و شرکت جانسون چندین هزار کیلومتر دورتر از کارخانه‌هایی قرار دارد که برای تولید محصول خود از این قطعه‌ها استفاده می‌کنند. شرکت ترتیبی داده است که هر روز صبح با کمک ابزارهای پیشرفته فناوری اطلاعات، به مدت دو ساعت بین دست اندرکاران، متخصصان و مشتریان در ایالات متحده و اروپا میزگردی از راه دور تشکیل شود (دفت، 1381: ص 261).

نمونه دیگر، شرکت فیلیس است که مرکز آن در هلند و واحدهای آن در شصت کشور دنیا قرار دارد. شرکت برای آنکه بتواند اطلاعات را به همه واحدهای بسیار پراکنده و جدا از هم خود ، به طوری که همه آنها در فناوری جدید سهیم شوند، برساند باید از ساختار مجازی استفاده کند. (همان/ ص 296).

محاسن اینگونه سازمانها به طور کلی شامل وفق‌پذیری بیشتر، کوتاه شدن زمان پاسخگویی و تخصصی‌تر شدن وظایف است. اما معایب آنها افزایش مناقشات، کاهش وفاداری و احتمال خطرپذیری است. محققان به دلایل زیر استقرار محیطهای کاری مجازی را در سطح جهان اجتناب ناپذیر می‌دانند:

کاهش هزینه‌های واقعی: برای مثال، شرکت ای . بی. ام[1] با حذف دفاتر و محیطهای کاری لازم کارکنان، سالانه بین 40 تا 60% در هزینه های خود صرفه جویی داشته است.

افزایش سرویس دهی به  مشتریان: به طور نمونه، شرکت مشاوره‌ای اندرسون[2] با تحقیقات خود به این نتیجه رسیده است که مشاورانش از زمانی که دفاتر کاری خود را رها کرده و به طور مجازی مشغول به کار شده‌اند، با مشتریان خود 25% مذاکره رو در روی بیشتری داشته‌اند.

افزایش سوددهی: برای مثال، شرکت هیولت و پاکارد[3] با تغییر محیط کاری به سمت سازمان مجازی، درآمد خود را به ازای هر فروشنده تا دو برابر افزایش داده است.

افزایش کارایی: برای نمونه، مطالعات در شرکت آی. بی. ام نشان می‌دهد که این شرکت بین 15 تا 40% افزایش تولید داشته است. همچنین شرکت یو. اس.وست[4] گزارش می‌دهد که میزان تولید این شرکت بیش از 40% دچار افزایش شده است. (اصیلی ، 1380: 48).

تعاریف سازمان مجازی

تعریف استاندارد و مشترکی از سازمانهای مجازی در دسترس نیست و در تعریف هر محققی صرفاً به تعدادی از آنها اشاره می‌شود:

سازمان مجازی از مجموعه‌ای از شرکتها به وجود می‌آید که برای بهره جستن از فرصتهای رقابتی دست به دست هم می‌گذارند و پس از تأمین هدف مورد نظر از یکدیگر جدا می‌شود (دفت، 1381، ص 283).

سازمان مجازی بسیاری از فعالیتهای خود را از منابع خارجی تأمین می‌کند و ساختاری را به وجود می‌آورد که در آن به جای ایفای وظایف سنتی در هر واحد داخلی، واحدهای خارجی عهده‌دار ایفای آن وظایف می‌شوند (Gokdman et al, 1995).

سازمانهای مجازی  در واقع نوعی از سازمانهای شبکه‌ای [5] فاقد هسته مرکزی دائمی‌اند و صرفاً از طریق ائتلافهای موقتی شکل می‌گیرد(رضاییان، 1380، ص 326).

مدلهای سازمانهای مجازی

این سازمانها الگوهای ساختاری مختلفی دارند که به دو نمونه از آنها اشاره می‌ شود (Hedberg, 1997):

الف) شبکه تار عنکبوتی:[6] در این الگو یک مؤسسه به منزله سازمان رهیر وظیفه ایجاد سازمان مجازی را در جهت تجارت و بازاری مشخص و معین برعهده می‌گیرد و با  تعامل و ارائه طریق یه سایر سازمانهایی که قابلیت و امکاناتی دارند اما به تنهایی قادر به بهره‌برداری بهینه از بازار نیستند به فعالیت می‌پردازد. اساس سازمان به مرکزیت آن وابسته است و خواسته‌های مشتری محور قرار می‌گیرد (شکل 5).

ب) شبکه جزایر مرتبط[7]: در این مدل یک یا چند مؤسسه که تواناییهای مشابه یا مکمل دارند برای بهره‌بردرای مؤثر از بازار در نواجی مختلف جغرافیای، به واسطه راهبرد سازمان مجازی به هم می‌پیوندند و بر اساس خاصیت هم افزایی کارایی و توانمندی آنان بسیار بیشتر از پیش می‌شود مثل نمایندگیهای مسافرتی و فروشگاههای زنجیره‌ای (شکل 6).

محاسن سازمان مجازی

صاحبنظران مختلف به بیان رویکردی خاص از محاسن سازمانهای مجازی پرداخته‌اند که به نمونه‌هایی از آنها اشاره می‌شود:

محاسن سازمانهای مجازی، وفق پذیری بیشتر، کوتاه شدن زمان پاسخگویی و تخصصی‌تر شدن وظایف است( اصیلی، 1380: 48).

صاحبنظران دیگری نکات مثبت کارهای مجازی را استقلال بیشتر در انجام دادن کارها در مدت زمان کمتر، کاهش بسیاری از هزینه‌های عملیاتی (ناهار، لباس، رفت‌ و آمد و ... ) و فارغ بودن از محدودیتهای زمانی و مکانی می‌دانند. (Egan, 1999 Nancy and)

محدودیتهای سازمان مجازی

 سازمان مجازی محدودیتهایی همچون کاهش قدرت نظارت مدیریت، مخدوش هماهنگی، کاهش میزان و وفاداری و تعهد کاری در کارکنان، افزایش کارهای روزمره، افزایش ساعات کار، نقصان در اجرای وظایف روشن به موازات کاهش اطلاعات در فرایند اطلاع رسانی با کاهش تحرک به ویژه فعالیت فیزیکی کار را دارند (Markus,2000).

قسمت دوم

جامعه اطلاعاتی ابزاری برای جهانی شدن

چه شاهکاری است آدمی، تا چه حد در خردمندی بزرگوار و در استعداد چه نامحدود است. در ماهیت و رفتار چالاک و دلپسند، در عمل همپایه فرشتگان و در فهم و ادراک، پنداری خداست؛ زیبایی جان است و گل سرسبز جانداران.

هاملت- شکسپیر

همان طور که خون مهم‌ترین عنصر حیات انسان است، اطلاعات نیز خون جامعه‌ اطلاعاتی محسوب می‌شود. چون در جهان هستی همه چیز در حال تغییر و تحول است، لذا اطلاعات کهنه نیز باید مرتب نو شوند. شتاب افزایش اطلاعات در جامعه اطلاعاتی. شتابی تند شونده است که توقف و کندی در آن راه ندارد زیرا در غیر این صورت جامعه از حرکت ایستاده و خواهد مرد.

اطلاعات یا دانش بشری با چنان سرعتی افزیش می‌یابد که به آن «عصر انفجار اطلاعات» می‌گویند. به عبارت دقیق‌تر اگر بخواهیم از دستاوردهای فناوری اطلاعات نتیجه‌گیری فلسفی کنیم، به جرات می‌توانیم بگوییم که عرصه زندگی، آوردگاه مبارزه نو و کهنه است و سرانجام نو، کهنه را به زباله دادن تاریخ خواهد ریخت.

تاریخ کامپیوتر را در نظر بگیرید، نسل اول کامیپیوتر حجمی به اندازه یک اتاق داشتند، اما نسل‌های بعدی از نظر اندازه کوچک‌تر، از نظر حافظه بزرگ‌تر و سرعت پردازش آنها سریع‌تر بوده و بر اساس منطق علمی، این روندی دائمی و وقفه ناپذیر است.

در جامعه اطلاعاتی، سبک زندگی به تدریج دگرگون شدن و کار، آموزش، انجام کارهای خانه و تفریح، تغییراتی اساسی می‌کنند. چون فناوری اطلاعات همه را به هم نزدیک می‌کند و به عبارتی عصر ارتباطات، دور را به مفهوم قدیمی کلمه به رسمیت نمی‌شناسد، به انسان امکان می‌دهد که به صورت online، از محل زندگی، وظایف شغلی خود را انجام دهد، آموزش داده یا ببیند و امور منزل، بانکی و سایر فعالیت‌های ضروری را انجام دهد. بیل گیتس از پیشگامان فناوری اطلاعات و صاحب شرکت عظیم مایکروسافت و بالاخره ثروتمندترین مرد جهان، در کتاب خود با نام «راهی که در پیش است» به صراحت می‌گوید که جامعه اطلاعاتی، حاوی شاهراه‌های اطلاعاتی است که انسان این جامعه باید عضو استفاده کننده از این شاهراه‌ها باشد. بیل گیتس معقد است که حافظه های کامپیوترهای آینده آن چنان گسترش خواهد یافت که می‌توان محتوای بزرگ‌ترین کتابخانه‌دنیا، یعنی کتابخانه‌کنگره امریکا را در یک CD به اندازه شست انسان جا داد!

جامعه اطلاعاتی از این نقطه حرکت می‌کند که انسان به کمک اندیشه علمی می‌تواند جهان را شناخته و دگرگون کند و همان طور که گفته شد این شناخت و دگرگونی، هر دم وسیع‌تر و سریع‌تر می‌شود.

به طور کلی، آنچه نویسندگان علمی تخیلی مانند ژول ورن در قرن نوزده و آلدوس پاکسلی و سایرین در قرن بیستم پیش‌بینی کرده‌اند، نه تنها در جامعه اطلاعاتی به وقوع پیوسته، بلکه بسیار از آن فراتر رفته است؛ زیرا جامعه اطلاعاتی به شدت نوگرا بوده و تغییر و تحولات انسان این جامعه همان است که مولوی می‌گوید:

چون انقلابی صنعتی، فراصنعی و خصوصاً اطلاعاتی منجر به انقلاب‌های اجتماعی می‌‌شود، لذا جامعه اطلاعاتی یا خانواده جهانی عمیقا معتقد است که همپای تحولات علمی و فنی، روابط انسانی نیز باید تغییر کند، و گرنه جامعه دچار نوعی بیماری به نام «درنگ فرهنگی» (cultural lag) می‌شود که امروزه دنیا گرفتار آن است خانواده جهانی منکر زشتی های روزگار، چون فقر، بیکاری جنگ و بی‌ عدالتی نیست. برخلاف نظر کوتاه اندیشان و کج خیالان، اینکه 85 درصد مردم دنیا در فقر و فلاکت زندگی می‌کنند، ناشی از سوء استفاده از علم است.