احداث راههای مواصلاتی اعم از آزادراه ها، بزرگراه ها،راه آهن و... یکی از مهمترین شاخصه های توسعه یافتگی در منطقه وجود شبکه حمل و نقل و جاده های ایمن و مناسب برای دسترسی و ارتباط با سایر مراکز مهم کشور است که به گفته بسیاری از کارشناسان تاثیر این عامل بر رشد و گسترش سایر عوامل توسعه انکارناپذیر می باشد و زمینه توسعه از جهات مختلف را فراهم می آورد.
ایران به دلیل قرارداشتن در مسیر استراتژیک آسیا و اروپا و همچنین شمال به جنوب و از سوی دیگر راه داشتن به دریاهای آزاد و همسایگی با کشورهای محصور در خشکی همواره یکی از راههای مهم مواصلاتی بین قاره ها بوده و هست. وجود و وفور منابع انرژی، موقعیت طبیعی و وجود فلات ایران همگی باعث شده ایران از موقعیت کم نظیری در حمل و نقل برخوردار باشد.
وجود راههای باستانی از جمله راه بدخشان بین کشور آشوریان و بدخشان در ایالت کنونی افغانستان در 4500سال پیش از میلاد مسیح، راههای آبی متعدد و جاده مشهور ابریشم و وجود صدها کاروانسرا و اقامتگاه گواهی بر این موضوع است.
درآمد 20میلیارددلاری
ساخت راهها و جاده های متعدد در سده اخیر که عمدتاً شمال و جنوب کشور را به یکدیگر متصل می کند خود بیانگر این موضوع است که هنوز هم کشور ما در شاهراه شرق به غرب عالم قرار داشته و دسترسی ایران به دریاهای آزاد از یک سو و داشتن ساحل گسترده در شمال یکی از مهم ترین امتیازات ایران در حمل و نقل ترکیبی در خشکی، دریا و هوا است.
براساس بررسی های انجام شده ایران می تواند سالانه تا حدود 2میلیارد تن کالاو حدود 20 میلیارد دلار درآمد ارزی در صورت گسترش زیرساخت های حمل و نقل جاده ای و ریلی از ترانزیت کالابه دست آورد. البته این رقم به غیر از درآمدهای جانبی مانند اشتغال مستقیم و غیر مستقیم، فروش سوخت و میهمانسراهای بین راهی و... است.
اما آنچه که اینک ما از حمل و نقل جاده ای می بینیم، کامیون های فرسوده، راننده های خسته و فرسوده تر از کامیون ها، مصرف سرسام آور سوخت و تصادفات و کشتارهای جاده ای است.
ساخت آزادراه در کشور
ساخت آزادراه در دولت نهم از پیشرفت خوبی برخوردار بوده است به گونه ای که عملیات ساخت آزاد راه تهران- شمال که پس از 8سال فعالیت در دولت قبل تنها 8درصد پیشرفت فیزیکی داشت در چهارسال اخیر به اجرا درآمد.
وزیر راه و ترابری با اشاره به این مطلب استفاده از مشارکت بخش خصوصی و سرمایه گذاری خارجی را در پروژه های راه سازی بسیار ضروری و مفید عنوان کرد و یادآور شد: تاکنون با چند شرکت جهت امضای قرارداد راه سازی مذاکره شده است.
وی ساخت آزادراه امام رضا(ع) بین تهران- مشهد را با سرمایه گذاری بانک های داخلی و وزارت رفاه و تامین اجتماعی از جمله پروژه های دردست اجرا عنوان کرد.
وی با بیان اینکه وزارت راه و ترابری در تلاش است برای ساخت کمربندی بزرگ تهران سرمایه گذاری کند افزود: هیچ پروژه حمل و نقلی در کشور بدون مشارکت بخش خصوصی به انجام نمی رسد و این پروژه هم مستثنی از این امر نیست.
امضای 9 تفاهم نامه
9تفاهم نامه با کشورهای مختلف جهت انجام پروژه های عمرانی گوناگون در تمام استان های کشور در دست امضاء است.
دکتر حمید بهبهانی درباره فعالیت های انجام شده در حوزه راه آهن، اظهار داشت: راه آهن کرمانشاه- خسروی به طول 260کیلومتر و سرمایه گذاری 600میلیون یورو قراردادهای راه آهن چابهار- مشهد با سرمایه گذاری 2500میلیون یورو، قطار سریع السیر تهران- قم- اصفهان به طول 410کیلومتر و هزینه یک میلیارد یورو و راه آهن قزوین- رشت- انزلی- آستار به طول 370کیلومتر و سرمایه گذاری 700میلیون یورو، در دست امضاء است.
وزیر راه و ترابری خاطرنشان کرد: قرارداد راه آهن تهران- سنندج با سرمایه گذاری 600میلیون یورو، راه آهن مراغه- ارومیه با سرمایه گذاری 600میلیون یورو و راه آهن میانه- تبریز با سرمایه گذاری 600میلیون یورو، درحال نهایی شدن است.
وزیر راه و ترابری، افزود: قطار مغناطیسی با سرمایه گذاری 7میلیارد یورو و قطار مشهد- بجنورد- گرگان با 8/1میلیارد یورو از دیگر پروژه های در آماده امضاء است.
اعتبارات راه روستایی کشور در سال جاری نسبت به سال گذشته 150میلیارد تومان افزایش یافته است این میزان اعتبار برای تسهیل در امر تردد و ایمن سازی محورهای راه های روستایی اختصاص یافته است. یکی از اهداف مهم و اصلی معاونت راه روستایی وزارت راه و ترابری بوده لذا این وزارتخانه نگاه ویژه ای به استانهایی دارد که تعدد روستاها در آن زیاد است.