دانلود گزارش کارآموزی طراحی سیستم انبارداری

فصل اول

مقدمه

در سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف  به دلیل وجود حجم بالای خریدها و گردش کالا نیاز به سیستم انبارداری جزء ملزومات اساسی مدیریت گردش کالا می باشد. بدین لحاظ و به منظور مدیریت مطلوب انبار نیاز به ضوابط و معیارهای انبارداری می‌باشد اما انبار به دلایل مختلفی برای موسسات و مراکز تجاری – صنعتی از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد که اهم آنها عبارتند از:

ارزش بالای  سرمایه در گردش شرکت

ارتباط تنگاتنگ انبار با بخشهایی نظیر تولید

ارتباط نزدیک انبار با بخش برنامه‌ریزی مواد باید به نحوی باشد که ضربه‌های حاصله  در اثر کمبود محصول یا مواد را خنثی نماید و حکم ضربه‌گیر را در سازمان داشته باشد.

هدف ما در این مجموعه ارائه مطالبی نسبتاً جامع در خصوص سیستم‌ها و مدل‌های انبارداری و برنامه‌ریزی کنترل موجودی انبارهاست امید است که در این پروژه گامی باشد هر چند کوچک در راه تکمیل مدیریت سیستم‌های انبارداری و آرزوی ما رضایت شماست که هیچ هدفی والاتر از آن نیست.

آشنایی کلی با محل کارآموزی

شرکت تهران میلاد پرنیا در تاریخ 27/10/1383 تشکیل شده و شروع به کار کرده است.

اعضای این شرکت هیئت مدیره آقای دکتر حمزه حسینی و مدیر عامل جناب آقای علیرضا درج‌در می‌باشد.

فعالیت این شرکت  در زمینه واردات داروها و برخی ادوات پزشکی است که از کشور آلمان داروها را تحویل گرفته و بعد از انبار کردن به مدت کوتاهی توسط برخی از شرکت‌ها من جمله شرکت پخش البرز میان مصرف کنندگان توزیع می‌کند.

این شرکت تحت لیسانس SUNLIFE کشور آلمان بوده و با عنایت به حسن انجام کار و تلاش همه جانبه در راستای حفظ و ارتقای کیفیت و رقابتی سالم با همتایان داخلی خود دارد و همچنین سعی می‌کند با واردات برخی از کالاها بتواند بستری را برای تولیدات مشابه آنها در داخل کشور فراهم کند.

این شرکت ضمن تأمین نیازهای داخلی کشور به کشورهای هم مرز هم توانسته کالا و تولیدات مشابه را صادر نماید.

فصل دوم

تعریف انبار

انبار محلی برای نگهداری کالاها و مواد است. در صنعت برای نگهداری مواد اولیه، کالاهای نیمه ساخته، محصولات یک واحد تولیدی، قطعات یدکی دستگاهها و ماشین آلات و اجناس اسقاط، و در تجارب به منظور نگهداری اقلام و کالاهای خریداری شده برای توزیع و فروش از انبار استفاده می‌شود.

نقش انبار در اقتصاد کشور

درصد قابل توجهی از درآمد ناخالص ملی هر کشور، به صورت مواد اولیه، محصول نیم ساخته و کالاهای ساخته شده در انبارها نگهداری می‌شود، البته نقش انبار در اقتصاد کشورهای مختلف متفاوت است. در کشورهای پیشرفته، انبارها حلقه‌هایی از زنجیر تولید، توزیع و مصرف می‌باشند و بدین وسیله تولید انبوه کارخانه‌ها و صنایع به دست مصرف کنندگان داخلی رسیده، یا به مراکز صادراتی منتقل می‌شود. در برخی کشورها، نظیر ایران، که واردات کالاها و مواد مختلف، درصد زیادی از نیاز کشور را تشکیل می‌دهد، انبارها بطور عمده نقش واسطه را در انتقال کالا از مبادی ورودی کشور به مناطق مختلف و سپس توزیع محلی به عهده دارند.

افزایش ناگهانی واردات، که به دنبال افزایش قیمت نفت در سالهای ”52 1351 ه.ش.“ صورت گرفت و در چند سال بعد نیز روند تصاعدی خود را ادامه داد، باعث شد تا به میزان قابل توجهی بر تعداد انبارهای کشور افزوده شود. به عنوان مثال، در حالی که در سالهای ”52 1351 ه.ش.“ ظرفیت سرد خانه‌های کشور بسیار محدود بود، با رشد واردات مواد غذایی منجمد، هم اکنون ظرفیت سردخانه‌هایی که در این مورد فعال هستند به بیش از صد هزار تن رسیده است. اگر چه چنین روندی صحیح نیست لیکن تاثیر قابل توجه و پر اهمیت انبارها  در وضعیت فعلی کشور را مشخص می‌سازد.

در چنین وضعیتی، بهایی که مصرف کننده برای کالا پرداخت می‌کند برابر مجموع قیمت خرید کالا، هزینه حمل و نقل، هزینه انبارداری و سود فروشنده است، که اغلب هزینه حمل و نقل و انبارداری در مقایسه با قیمت تمام شده کالا، مبلغ قابل توجهی را به خود اختصاص می‌دهد. استفاده از شیوه‌های صحیح انبارداری موجب کاهش هزینه‌های مربوطه می‌گردد که نهایتاً باعث کاهش بهای پرداختی از طرف مصرف کننده خواهد شد.

نقش انبار در تجارت

انبار یکی از پایه‌های اصلی تجارب محسوب می‌شود، زیرا قسمت اعظم سرمایه شرکتهای تجارتی را موجودی انبارها تشکیل می‌دهد. هر کالا برای مصرف کننده از دو نظر دارای ارزش است:

قابلیت کاربرد

قابلیت دسترسی

قابلیت کاربرد به طراحی و ساخت محصول بستگی دارد.

قابلیت دسترسی فیزیکی نیز از عوامل مهمی است که در ارزش کالا نقش موثری دارد.

منظور از قابلیت دسترسی، موجود بودن کالا در محلی است که به آن نیاز می‌باشد، به عنوان مثال، یک قطعه یخ در قطب شمال فاقد ارزش و در مناطق استوایی دارای ارزش زیادی است.

مصرف کننده، قابلیت کاربرد و سهولت دسترسی را با هم می‌خواهد. یکی بدون دیگری، کالا را فاقد ارزش می‌کند و پیوستگی این دو عامل با یکدیگر، ارزش کل کالا را بالا می‌برد. در این جاست که انبار نقش عمده خود را نشان می دهد.

نقش انبار در صنعت

فعالیت و تلاش صنایع و کارخانه‌ها، تهیه مواد اولیه مختلف و ساخت و تولید محصول می‌باشد. در هر کارخانه انبارهای مختلفی از قبیل انبار مواد اولیه، انبار مواد نیم ساخته، انبار محصول، انبار ابزار آلات، انبار قطعات یدکی دستگاهها، انبار قالب، انبار ملزومات، انبار ضایعات و ... وجود دارد.

فعالیت اصلی هر کارخانه تولید و ساخت کالا است، اما معمولاً مشاهده می‌شود که به انبار و نحوه نگهداری کالاها و مواد در کارخانه‌ها توجهی نمی‌شود. در صورتی که وضعیت انبارهای یک کارخانه تاثیر قابل توجهی بر امور جاری آن دارد. با توجه به نقش عظیم صنایع در فعالیتهای اقتصادی هر کشور و اینکه حجم زیادی از سرمایه کارخانه‌ها به صورت کالا در انبارها نگهداری می‌شود، ضرورت توجه به انبار و مسائل مربوط به آن در صنایع روشن می‌گردد.

انواع انبار

انبارهای متنوع و مختلفی در عمل وجود دارد و تا کنون تقسیم بندیهای مختلفی در مورد آنها شده است. در اینجا از نقطه نظرهای زیر انواع انبارها را بررسی می‌کنیم:

از نظر نوع کالایی که در آن نگهداری می‌شود.

از نظر چگونگی و ماهیت عملکرد

از نظر ساختمانی

از نظر انجام عملیات انبار توسط انسان یا ماشین

انواع انبار از نوع کالایی که در آن نگهداری می‌شود

کلیه مواد را می‌توان به دو گروه کلی، شامل: جامد، مایع و گاز و اقلام تکی، ظرف شده و فله‌ای شکل تقسیم نمود.

انبار کالاهای معمولی

منظور از انبار کالاهای معمولی، انباری است که خصوصیات مواد و اقلام، ما را به استفاده از وسایل و تجهیزات مخصوص جهت کنترل شرایط آن مجبور نمی‌سازد. اقلام در این انبار معمولاً به شکل جامد کانتینر شده، بسته‌ها و کارتن‌ها می‌باشد.

انبار مواد قابل اشتعال یا انفجار

انبارهایی که برای نگهداری این قبیل مواد بکار می‌روند، باید دارای شرایط ویژه بوده، از ایمنی کامل برخوردار باشند. در انبارهایی که مواد قابل اشتعال وجود دارد باید تدابیر حفاظتی شدیدی از نظر موقعیت و محل، نوع ساختمان، سیستم‌های جلوگیری از حریق و ... صورت گیرد. انبارهایی که مواد قابل انفجار در آن نگهداری می‌شود باید به شکل مخصوص و متناسب با مواد انبار شده، در محلهایی دور از اماکن عمومی ساخته شوند. اقلام این انبارها می‌توانند به صورت جامد تکی، جامد بسته‌بندی شده، یا به صورت مایع ظرف شده و یا گازی شکل باشند. بشکه‌های نفت، بشکه‌های بنزین، چلیک‌های مایع ظرف شده و یا گازی شکل باشند. بشکه‌های نفت، بشکه‌های بنزین، چلیک‌های حاوی مواد آتشگیر و کپسولهای گازهای قابل احتراق، نمونه‌های از این مواد می‌باشند.

انبار کالاهای فاسد شونده

بسیاری از مواد از قبیل: مواد غذایی، دارویی و شیمیایی وجود دارد که باید در درجه حرارت‌های ویژه‌ای انبار شوند: به عنوان مثال، برای نگهداری مواد غذایی به سردخانه (انبار سرد) نیاز می‌باشد. سردخانه‌ها خود برحسب نوع مواد و اقلامی که در آن نگهداری می‌شوند به دو دسته سردخانه بالای صفر و سردخانه بالای صفر و سردخانه زیر صفر درجه سانتی‌‌گراد تقسیم می‌شوند. از سردخانه‌های بالای صفر درجه برای نگهداری اقلامی مانند محلول‌های شیمیایی، سرم‌ها، داروی ظهور فیلم، فیلم، میوه‌جات، سبزیجات، پنیر و ... استفاده می‌شود. در سردخانه‌های زیر صفر درجه، که دمای آنها گاهی تا 32 درجه سانتی‌گراد زیر صفر نیز می‌رسد، لاشه‌های گوشت منجمد گاو. گوسفند، مرغ، کره و ... نگهداری می‌گردد.

انبار مواد شیمیایی و سموم

مواد شیمیایی غالباً خواص مختلف خطرناکی دارند، به طوری که ممکن است در تماس با اعضای بدن، اقلام دیگر انبار، ساختمان انبار و تجهیزات حمل و نقل اثرات نامطلوبی بر جای گذارند. بسیاری از مواد شیمیایی با پخش شدن در فضا، در دراز مدت می توانند تاثیراتی بر روی حس بینائی و لامسه افرادی که با آنها سرو کار دارند، بگذارند. تاثیرات تخریبی سموم بر روی بدن انسان نیاز به توضیح ندارد. لذا چنین موادی باید در انبارهای جداگانه با در نظر گرفتن کلیه شرایط ایمنی و حفاظتی نگهداری شوند.

انبار مواد فله‌ای

این گونه انبارها غالباً برای نگهداری یک نوع از مواد فله‌ای بکار می‌روند. ولی ممکن است از یک انبار در طول زمان برای نگهداری مواد مشابه استفاده نمود. آنها را از سایر انواع انبار جدا می‌سازد:

برای مثال، حمل و نقل مواد جامد فله‌ای عمدتاً به وسیله سیستم‌های نقاله و انتقال مواد مایع فله‌ای توسط موتور پمپ‌های الکتریکی و لوله‌های فولادی مخصوص صورت می‌گیرد.

انواع انبار از نظر چگونگی و ماهیت عمل

گرچه تمامی انبارها برای نگهداری اقلام مختلف کالا بکار می‌روند لیکن مسائلی از قبیل:

محل و موقعیت انبار

نحوه ساختن انبار

تاسیسات مورد نیاز

تنوع کالاهایی که به انبار وارد می‌شوند.

میزان حجم یا وزن مواد که در طی زمان معینی به انبار داخل یا از آن خارج می‌شود.

موقعیت انبار در ارتباط با فعالیتهای اقتصادی جامعه.

وجود دارند که به همراه پاره‌ای مسائل دیگر، انبارها را از نظر چگونگی و ماهیت عمل آنها از یکدیگر متمایز می‌سازد. بر این اساس می‌توان انبارها را به صورت زیر تقسیم نمود.

انبارهای گمرکی و ترانزیت

حجم فعالیت در این انبارها فوق‌العاده زیاد است، و از راه ارتباطات هوایی، دریایی، راه‌آهن و جاده‌ای، وظیفه تحویل اقلام و محصولات وارداتی و یا ارسال اقلام صادراتی انجام می‌شود. اقلام در این گونه انبارها، عمدتاً به صورت واحد بار از قبیل:

کانتینرهای استاندارد، واحدهای بار پالتی، صندوقها و در پاره‌ای موارد اقلام تکی حجیم یا وزین می‌باشند. حجم بالای مواد و اقلام، اجازه انبار کردن آنها را به شکل ساده و به صورت انباشته می‌دهد. فعالیتهای عمده در این انبارها عبارت از دریافت انتقال به محل انبار، انبار نمودن و سپس ارسال است. قابل ذکر است که مقدار قابل ملاحظه‌ای از اقلام، به خاطر بسته‌بندی خاصی که دارند و به علت اینکه در محیط باز فاسد نشده و از میان نمی‌روند و یا مانند آهن آلات دچار زنگ زدگی و پوسیدگی نمی‌گردند، در این گونه انبارها و در محوطه سرباز نگهداری می‌شوند.

انبارهای کارخانه‌های صنعتی

کارخانه‌ها دارای انبارهای متعددی هستند. تعیین محل و برآورد فضای انبار کارخانه‌ها در ارتباط تنگاتنگ با طراحی کلی کارخانه، صورت می‌گیرد.

انبارهای مختلفی که معمولاً در کارخانه‌ها وجود دارند عبارتند از:

انبار مواد اولیه

انبار محصول

انبار قطعات نیم ساخته

انبار ابزار

انبار قالب

انبار قطعات یدکی دستگاهها و ماشین آلات

انبار آهن آلات و پروفیلها

انبار ضایعات و قراضه‌ها

انبار ملزومات و لوازم مصرفی پرسنل